İshal: Nedenleri, Belirtileri ve Korunma Yolları

İshal Nedir?

İshal gevşek ve sulu dışkıdır. İshalde bağırsak hareketleri de artar. İshal günlük hayatımızda sıklıkla karşılaştığımız bir sağlık sorunudur. İshale sıklıkla bulantı, kusma, karın ağrısı veya kilo kaybı gibi başka şikayetler de eşlik edebilir.
İshal vakaları genellikle kısa sürelidir ve birkaç günden fazla sürmez. Ancak ishal birkaç günden haftaya kadar sürdüğünde altta yatan bir hastalık faktörü olabilir. Örneğin, irritabl bağırsak sendromu (IBS) veya devam eden enfeksiyonlar, çölyak hastalığı veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi ciddi bir bozukluk, kişide ishale neden olabilir.

İshale Eşlik Eden Belirtiler Nelerdir?

İshalle ilişkili semptomlara (gevşek, sulu dışkı) aşağıdakiler eşlik edebilir.

Karın krampları veya ağrısı.
Şişme.
Mide bulantısı.
Kusma.
Ateş.
Dışkıda kan.
Dışkıda mukus.

İshal Sebepleri Nelerdir?

1.Virüsler: İshale neden olabilecek virüsler arasında Norwalk virüsü (norovirüs olarak da bilinir), enterik adenovirüsler, astrovirüs, sitomegalovirüs ve viral hepatit bulunur. Rotavirüs de ishalin yaygın bir nedenidir.
2.Bakteriler ve parazitler. Kirlenmiş yiyecek veya su yoluyla E. Coli, Salmonella, Shigella, Campylobacter gibi bazı bakteri veya parazitlere sürekli maruz kalmayı sağlar. Clostridioides difficile, ishale neden olan başka bir bakteri türüdür ve bir dizi antibiyotik sonrasında veya hastanede yatış sırasında ortaya çıkabilir Entamoeba Histolytica  ve giardia adı verilen parazitler de ishale sebep olabilir.
3.İlaçlar. Antibiyotikler gibi birçok ilaç ishale neden olabilir. Antibiyotikler kötü bakterileri öldürerek yok ederler ama aynı zamanda iyi bakterileri de öldürürler. Bu nedenle ishal vakalarında tahlil yapılmadan doğrudan antibiyotik tedavisine başlanmamalıdır.
4.Laktoz intoleransı. Laktoz süt ve diğer süt ürünlerinde bulunan bir şekerdir. Laktozu sindirmekte zorluk çeken kişiler, süt ürünlerini yedikten sonra ishal yaşarlar. Laktoz intoleransı yaşla birlikte artabilir çünkü laktozu sindirmeye yardımcı olan enzimlerin seviyeleri yaşlandıkça azalır.
5.Fruktoz, meyvelerde ve balda doğal olarak bulunan bir şekerdir. Bazen bazı içeceklere tatlandırıcı olarak eklenir. Sindirimi zor olan fruktoz ishalin nedeni olabilir.
6.Yapay tatlandırıcılar. Sorbitol, eritritol ve mannitol gibi yapay tatlandırıcılar da ishale yol açabilir. 
7.Bazı ameliyatlar. Kısmi bağırsak veya safra kesesinin alınması ameliyatları bazen ishale neden olabilir.
8.Sindirim bozuklukları. IBS(İrritable barsak sendromu)  Crohn hastalığı, ülseratif kolit, çölyak hastalığı gibi hastalıklar da ishal etkeni olabilir.

İshal için ne zaman doktora başvurmalı?

İshaliniz hiçbir iyileşme olmaksızın iki günden fazla sürüyorsa.
Susuz kalacaksınız.
Şiddetli karın veya rektal ağrınız var.
Kanlı veya siyah dışkınız var.
(39 C) üzerinde ateşiniz varsa.
Dehidratasyon bulgularınız varsa

İshal Komplikasyonları Nelerdir?

İshal, tedavi edilmezse yaşamı tehdit edebilecek dehidrasyona neden olabilir. Dehidrasyon özellikle çocuklarda, yaşlı yetişkinlerde ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda tehlikelidir. Şiddetli dehidrasyon belirtileriniz varsa tıbbi yardım almalısınız.

Yetişkinlerde dehidrasyon belirtileri:

Aşırı susuzluk.
Ağız veya cilt kuruluğu.
Az veya hiç idrara çıkma.Zayıflık, baş dönmesi veya baş dönmesi.
Tükenmişlik.
Koyu renkli idrar.

Bulaşıcı İshal Nasıl Önlenir?

Bulaşıcı ishalin yayılmasını önlemek için  el hijyenine dikkat edilmelidir. Eller sık sık su ve sabun ile yıkanmalıdır. Çiğ et gibi pişmemiş ve bakteri üretebilecek gıdaları tüketmekten kaçınılmalıdır. Dışarıda yenilen çiğ sebze ve meyvelerin iyi yıkandığından emin olunmalıdır. Sokak satıcılarından gıda tüketilmemesine dikkat edilmelidir.

İshale İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir?

Birçok ishal vakasında diyete dikkat edilmesi iishalin kısa sürede atlatılması için yararlıdır. Özellikle muz, haşlanmış patatesi  pirinç lapası, şeftali, yağsız yoğurt, tuzlu bisküvi gibi potasyumu yüksek hafif besinler dışkıyı katılaştırır ve ishale iyi gelir.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.