Sperm, erkeklerde üremeden sorumlu eşey hücresidir. Erkeklerde belirli bir yaştan sonra olgunlaşan spermlerin sayı ve kalitesi, sağlıklı bir döllenme için oldukça önemlidir. Günümüzün en önemli sorunlarından biri olan kısırlıkta sperm sayısı ve kalitesindeki düşüşün etkisi büyüktür.
Spermleri pek çok koşul ve durum etkilemektedir. Uzmanlar kişinin yaşam şeklinin ve çevresel etkenlerin spermler üzerinde oldukça etkili olduğunu belirtmektedir.
Yapılan araştırmalar özellikle sanayileşmenin yoğun olduğu bölgelerde spermlerin çevresel kirlenmeden önemli oranda etkilendiğini ortaya koymaktadır.
Çeşitli insan faaliyetleri sonrası doğada biriken kimyasallar tekrar insan bünyesine ulaşmakta, oldukça hassas bir sistem olan üreme sistemi üzerinde ciddi sorunlar oluşturmaktadır. Bu sorunlar doğrudan sperm hücrelerini etkilemektedir.
Erkeklerde testis yapılarında oluşan tümörler veya işlevsel bozukluklar spermin üretilmesini engellemekte veya hareketsiz, çift başlı gibi kalitesiz spermlerin üretilmesine neden olmaktadır.
Uzmanlar spermin konsantrasyonunu ve kalitesini etkileyen en önemli etkenler şu şekildedir:
Erkeklerin kullandığı bazı tıbbi ilaçlar doğrudan sperm kalitesi ve üretimini etkileyebilir. Bunun yanı sıra yaygın olarak kullanılan bazı doğum kontrol haplarının da anneden erkek çocuğa geçerek ileride sperm üretiminde ve testin sağlıklı gelişiminde sorun oluşturabileceği düşünülmektedir.
Bazı endüstriyel ürünler östrojen salınımını tetiklemektedir. Bu durum spermlerin olgunlaşmasını olumsuz yönde etkilemektedir.
Tarım ilaçları pek çok sağlık sorununun sebebi olduğu gibi spermlerin kalitesinin düşmesinin de en önemli nedenlerindendir. Yakın geçmişe kadar yoğun olarak kullanılan bu kimyasallar spermlerin üretimini ciddi oranda azaltmakta ve kısırlığa neden olmaktadır.
Masum görünen bazı yiyecekler de sperm sayısının azalmasında oldukça etili olabilmektedir. İnek sütü gibi östrojen seviyesi oldukça yüksek besinlerin aşırı tüketimi erkeklerde sperm sayısının azalmasına neden olabilir.
Özellikle boya ve tekstil sanayinde kullanılan bazı kimyasal ve plastik ürünler FSH üretimini etkileyerek spermlerin üretimini engellemektedir.
Erkeklerde sperm kalitesini ve sayısını arttırmak için uzmanlar düzenli beslenme ve sporun eşlik ettiği sağlıklı bir yaşamın tercih edilmesini öneriyor.
