Periferik Yayma (formül lökosit) Tahlili ve Kullanımı

Periferik Yayma Nedir?

Periferik yayma bir hematoloji testidir. Lökosit çeşitleri, eritrosit, trombosit gibi kanın şekilli elamanlarının, alınan kanın lam denilen cam laboratuvar malzemesine yayılması sonrası boyanmasının ardından doktorlar veya yetkili laboratuvar teknisyenlerince mikroskop altında gözle değerlendirilmesidir.Periferik yayma kan hastalıklarının tanısında yararlı bilgiler veren güvenilir bir laboratuvar yöntemidir.Değişik kan hastalıklarında (lösemi,lenfoma,anemi gibi) meydana gelen morfolojik bozuklukların (şekil bozukluğu) saptanmasında kullanılmaktadır. Tanı dışında, hastanın tedaviye verdiği cevabın takibinde , ve lösemi vak'alarında nükslerin gösterilmesinde de sağlıklı bilgiler vermektedir.
Ucuz ve klasik bir laboratuvar tanı yöntemidir. Hematoloji laboratuvarlarında çalışılan bir tahlildir.

Periferik yayma tahliliyle kandaki lökositlerin (nötrofil,basofil,lenfosit,eosinofil gibi) yüzdesi ve trombosit ve eritrosit gibi kan hücrelerinin sayı ve şekli incelenir.

Periferik Yayma Nasıl Yapılır?

Periferik yayma tahlili süreci doktorun gerek gerek görerek bu tahlili istemesinin ardından hastanın toplardamarından K3 EDTA lı kan veya kapiller kan örneği alınması ile başlar.
Alınan kan temiz bir veya birkaç lam üzerine usulüne uygun olarak yayılır.Lam üzerine yayılan kanın kuruması beklenir.EDTA lı kan örneklerinin 1-2 saat içind eişleme alınması önerilmektedir.Bu süre uzadıkça kan hücrelerinin şekli bozulacağından hatalı sonuçlara yol açabilir.Lamın üzerine yayılan yaymanın 3 cm uzunluğunda olması önerilmektedir.

Periferik Yayma Neden İstenir?

Periferik yayma tahlilini genellikle hematoloji ve dahiliye doktorleri ile çocuk doktorları ister. Bu tahlil kan hastalıkları şüphelenilen hastalardan istenmektedir.

Periferik yayma tahlilinin istendiği örnek durumlar aşağıda belirtilmiştir:

Kansızlık şüphesi ve bu yönde ileri araştırma (talasemi, orak hücreli anemi gibi)
Kanama bozukluğu ile seyreden hastalıklar (hemofili, tombositopeni, bazı kan kanserleri)
Lösemi araştırılması

Periferik Yayma Boyaması Nasıl Yapılır?

Periferik yayma May-Grünwald-Giemsa boyası ile boyanır. Kuruduktan sonra ise mikroskopta 100 lük büyütme ile incelenir.Periferik yaymayı değerlendiren kişi gördüğü hücrelerin sayılarını ve tiplerini not alır. Değerlendirmesini de bu not aldığı bilgilere göre yapar.

Periferik Yayma Sonuçları

Periferik yayma sonuçları tahlili isteyen doktorca değerlendirilmelidir. Örneğin kanın şekilli elemenlarından alyuvarların sayılarının az olması veya içlerinin boş olması örneğin hipokromik olması kansızlık belirtisi olabilir.Kan pulcukları veta tıbbi adıyla trombositlerin yeterli miktarda olmaması da bir kanama yatkınlığı gösteren hastalığın belirtisi olabilir. Bir lökosit cinsi olan nötrofil oranının yüksek olması bir enfeksiyon hastalığı belirtisi olabilir.
Lökositlerdeki şekil bozuklukları, anormal görüntüler veya orantısızlıklar da lösemi hastalığı yönünden bilgi verebilir.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.