1 Aralık Dünya AIDS Günü: AIDS ve HIV Nedir ? 8 Soru ve Cevapla AIDS,HIV ve Tahlillerinin Yorumu

Tüm okuyucularımızın anlayacağını umduğumuz bir biçimde 8 soru ve cevapla AIDS ve HIV hakkında merak ettiklerinizi öğrenebileceğiniz ve sizlere kılavuz olacağını umduğumuz bir yazı hazırladık.
Başka hiçbir sitede göremeyeceğiniz bu yazıda,AIDS ve HIV arasındaki farkı,bulaşma yollarını,hastalığın nasıl teşhis edildiğini bulacaksınız.
Son olarak da HIV testlerinin nasıl yorumlandığını konusunda fikir sahibi olacaksınız.

1.AİDS ve HIV Nedir?
AİDS ve HIV terimleri birbiriyle iç içedir. Öncelikle bu iki terimi anlaşılabilir bir şekilde sizlere açıklayalım.HIV(Human İmmunodeficiency Virus), bağışıklık sistemini zayıflatan bir virüstür.Yaş, cins, eğitim, sosyo-ekonomik düzey veya cinsel tercih gözetmeden herkese bulaşabilir.
AIDS ise,etkeni HIV virusu olan bulaşıcı bir hastalıktır.
HIV cinsel yolla alınmış ve hiç bir ilaç tedavisi uygulanmamışsa 3 ile 8 yıl içinde AIDS tablosu gelişebilir. Kan yoluyla alınan HIV’in yine ilaç kullanılmadığı zaman AIDS’e dönüşme süresi ise 1.5 ile 2 yıldır.
HIV bulaşmasıyla vücudun savunma gücü zayıflar ve hastalığa yakalanan kişi bazı mikrop ve hastalıklara sağlıklı kişilerden çok daha duyarlı hale gelir.
Sonuç olan bu kişide birden fazla hastalık ve kanserin ortaya çıkması ile AIDS yani Türkçe açılımıyla da (Edinsel Immün Yetmezlik Sendromu) tablosu meydana gelir.

2,AIDS Belirtileri Ne Zaman Ortaya Çıkar?
 AIDS belirtileri hemen ortaya çıkmaz HIV virusu, bulaşma sonucu vücuda girdikten sonra, hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için ortalama 2 ile 10 yıl geçmesi gerekmektedir.

3. HIV Virusu Hangi Yollarla Bulaşır?
 
Cinsel yolla bulaşma: HIV/AIDS her türlü cinsel temasla (homoilişkiüel, heteroilişkiüel, ağızdan, vajinal veya anal) bulaşmaktadır. Bulaşma için virüsü taşıyan kişiyle yapılacak tek bir cinsel temas bile yeterli olmaktadır.
HIV ile enfekte kişilerle yapılan cinsel temas sayısı arttıkça bununla paralel olarak da bulaşma olasılığı da artmaktadır.
Birden çok cinsel partneri olanlar, sık eş değiştirenler, damar içi madde kullanma alışkanlığı olanlar, hemofili, diğer kanama bozukluğu, kronik böbrek hastalığı gibi hastalıkları nedeniyle sık kan verilmek zorunda olan kişilerle yapılan cinsel temasta bulaş riski daha yüksek olmaktadır.
ağızdan, vajinal veya an*l yolla yapılan cinsel temaslar da risk açısından farklılık göstermektedir.
an*l ilişkide bulaşma riski diğer cinsel ilişki yollarına göre daha yüksektir.

Kan ve kan ürünleri ile bulaşma: Kan ve kan ürünleri, organ ve doku nakli ile, tıraş bıçağı,diş fırçası ve enjektör paylaşımı ile, kesici ve delici aletler yolu ile bulaşır.
Virüsün kanda yoğun miktarda bulunması nedeni ile virüsü taşıyan kişilerden alınan kan ve kan ürünlerinin başka bir kişide kullanılması ile hastalık bulaşabilmektedir.
Günümüzde Kan Bankalarında ileri tahlil yöntemlerinin kullanılması ve kan nakli öncesi titiz incelemeler yapılması ile kan nakli ile bulaşma yolu ağırlığını yitirmiştir.
Ancak damar içi madde alışkanlığı olan kişilerin aynı iğne/enjektörü paylaşmaları bulaş riskini önemli derecede artırmaktadır.

Anneden bebeğe bulaşma:
HIV virusu , gebelik boyunca, doğum sırasında ve emzirme ile anneden bebeğe geçebilmektedir.

4. HIV Virusunun Hangi Durumlarda Bulaşmaz? 
* El sıkışma,öpüşme, dokunma ve sarılma ile bulaşmaz
* Tuvalet, havuz ve banyodan bulaşmaz
 * Başkalarının kullandığı eşyaları kullanmakla bulaşmaz
 * Sinek, böcek sokması, hayvan ısırması ile bulaşmaz

5.HIV Pozitiflik Nedir?
Kanında HIV virüsü bulunan kişilere HIV pozitif denir. Bu kişiler seropozitif olup Anti-HIV ELİSA testleri pozitifdir.

6.AIDS’in Belirtileri Nelerdir?
Vücut direnci zayıflayan hastada, normalde zararsız olan, hafif geçen ya da ender rastlanan bazı hastalıklar belirir. Ayrıca lenf bezlerinde büyümeler, ağız ve deride tekrarlanan uçuk, pamukçuk, yara ve lekeler, nedeni bilinmeyen uzun süreli ateş, gece terlemeleri, kilo kaybı, ishal, öksürük, tüberküloz, akciğer hastalıkları gibi belirtiler ortaya çıkar.
Kişide bu belirtilerin ancak birkaç tanesinin bir arada bulunması durumunda AIDS düşünülebilir.
Kaposi sarkomu ve bazı lenfomalar da, HIV enfeksiyonunu düşündüren önemli belirtilerdendir.

7. IV Enfeksiyonu Tanısında Kullanılan Tahliller Nelerdir?

Viral kültür yöntemleri: Virüs izolasyonu için duyarlı olmalarına rağmen pahalı, zaman alıcı testlerdir .Sık olarak kullanılmazlar. Antikor tespit eden tahliller:Günümüzde sık olarak kullanılmaktadırlar.

ELISA TESTİ: İlk ticari ELISA test kitleri 1985 yılında Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’ de kan vericilerinde antikor taranması kullanıldı.
ELISA testleri AIDS tarama ve tanısında yüksek duyarlılığa sahiptir. Günümüzde dünyada ve ülkemizde tarama ve tanı amaçlı olarak yaygın biçimde kullanılmaktadır.
ELİSA testi pozitif çıkan hastalara % 100 HIV enfeksiyonu tanısı konulmaz ve aşağıda belirtilen Western Blot testi ile doğrulama yapılır.
Bu nedenle sadece ELİSA testi pozitif çıkan hastalar hemen panik olmamalı ve doğrulayıcı tahlillerin de çıkmasını beklemelidir.

WESTERN BLOT TESTİ: Bu yöntem AIDS şüphesi olan hasta serumlarında, plazmalarında ve diğer vücut sıvılarında HIV antikorlarını tespit etmek için kullanılır.
Western blot testi, pozitif ELISA testini doğrulamak amacıyla özellikle Referans laboratuarlarda antikorların hangi viral antijenlere karşı yapıldığını göstermek amacıyla uygulanır. 
ELISA taraması yapıldıktan sonra ve pozitif olduğu iki kez pozitif sonuç veren serumlar Western blot ile analiz edilmelidir.Her laboratuvar ve hastanede çalışılan bir tahlil değildir.
Örneğin Sağlık Bakanlığına bağlı bir kurum olan Ankara Halk Sağlığı Viroloji Laboratuvarında bu tahlil yapılmaktadır. Buranın vereceği rapor HIV enfeksiyonu tanısında belirleyici olmaktadır.

RADYOİMMÜNOPRESİPİTASYON YÖNTEMİ:
 Western blot yönteminden daha detaylı ve zaman alıcı bir testtir. Western blot ile şüpheli bantlar görüldüğünde, HIV-1 HIV-2 ayrımında, pediatrik AIDS vakalarında referans laboratuvarları tarafından kullanılan bir yöntemdir. Western blot testinden daha spesifik ve sensitifdir.

İMMÜNFLORESAN YÖNTEMİ:
HIV ile enfekte hücre kültüründen elde edilen hücrelerin bir lam üzerinde fiksasyonu ve üzerine konulan serum ile inkübasyonu sonucu muhtemel antikorların hücre içindeki antijenik yapılara bağlanması ile ilgili reaksiyon izlenerek yapılır.. Pahalı olması ve zaman alması nedeniyle sıkça kullanılmamaktadır.

VİRAL GENOM AMPLİFİKASYON TESTLERİ: (HIV RNA testleri)
Pozitif  ELISA ve Western blot testlerinin doğrulanmasında, serokonversiyon öncesi HIV enfeksiyonunu göstermede ve HIV ile infekte bebeklerin erken tanısında faydalıdır.

ALTERNATİF HIV TAHLİLLERİ:
Bunlar daha çok ticari ve pratik tanı amacıyla olup mutlaka uzman doktorların önerisi dahilinde yapılmalıdır.*Tükürük testi: Tükürükteki antikorların ELISA ile saptanması, Western blot ile doğrulanması esasına dayanır.
   
8.HIV Tahlilleri Nasıl Yorumlanır?
Akut HIV enfeksiyonunun ilk haftalarında standart ELISA ve Western blot testleri ile HIV antikorlarının çoğunlukla saptanamaz.Bu nedenle bu dönemde serum HIV p24 antijen seviyesi ölçülebilir. İlk 24 saat içinde bile yüksek p24 antijenemi seviyeleri tespit edilebilir.
HIV enfeksiyonundan kuvvetle şüphekenilen ve p24 antijenemi tespit edilemeyen hastalarda ise HIV RNA polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) yapılmalıdır.
Enfeksiyona yakalanma sonrası antikor oluşana kadar geçen süre 2-14 hafta (ortalama 21) gündür.
Antiretroviral ilaçlarla profilaksi yapılması ve akut hepatit C enfeksiyonu, antikor oluşmasına kadar geçen süreyi 12 aya kadar uzatabilir.
Virüsün vücuda girişini takiben %95 vakada 6-12 hafta içerisinde HIV’a karşı antikorlar gelişmektedir.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.