İnsülin Direnci Tanısında HOMA Testi Nedir?

İnsülin Nedir?

İnsülin bir hormondur. Pankreas bezinden salgılanır. İnsülin beslenmemiz ve endokrinoloji yönünden son derece önemli bir hormondur.
Temel işlevi ise besinlerden aldığımız glukozun vücudumuzca kullanılmasının yönetimidir.İnsülin insan vücudunda kan şekerinin dengesini sağlamaktadır. Karnımız tokken veya yemekler veya içeceklerle şeker aldığımızda kanda yükselen glukozu enerjiye çevirmek ve kullanılmak üzere pankreastan salgılanan insülin hormonu devreye girer.
İnsülin hormonu günlük aktivitelerimizi yapmamızda gereken enerjinin sağlanmasında son derece önemli bir görev üstlenmektedir.
Kimi zaman besinlerden elde ettiğimiz glukoz ve enerji ihtiyacımızdan fazla olabilir. Örneğin tıka basa yemek yediğiğimiz duurmlar buna örnektir. Bu durumda fazladan aldığımız enerji sonradan kullanılmak üzere depolanmaktadır.Bu mekanizmadan da insülin sorumludur.Bu amaçla da kanda gereğinden fazla glukoz olduğunda bu şeker trigiserite çevrilerek gerektiğinde kullanılmak üzere karaciğerde depolanmaktadır. 

İnsülin hormonu aşağıdaki resimde de görüldüğü üzere bir polipeptid ( protein) hormonudur. 


 

İnsülin Direnci Nedir?

İnsülinin görevlerini yukarıdaki yazımızda belirttik. İnsülinin çeşitli nedenlere bağlı olarak işlevinde bozukluklar olunca insülin direnci dediğimiz durum ortaya çıkar.İnsülin kan şekerini dengeleyemeyince ve fazla şekeri depolayamayınca ve bu konuda görevli olan karaciğer, kaslarımız ve yağ dokumuzda insüline karşı yanıt olmayınca insülin direnci sorunu ortaya çıkıyor.Bu durumda kan şekeri dengelenemediğinden kanda glukoz değerleri normalin üstüne çıkıyor. Yükselen glukozu dengelemek için bu sefer daha çok insülin salgılanıyor.Bu kısır döngü de ister istemez kan şekeri düzeylerinde istikrasızlık ve dengede aksaklıklara yol açıyor.

İnsülin direnci olan kişiler daha çabuk kilo alıp kilo vermekte de oldukça zorluk çekiyor.
Bu kişilerin tansiyonlarında yükselmeler, göbek çevresinde yağlanmaya bağlı kalınlaşmalar (göbeklenme) ortaya çıkıyor.
İnsülin direnci günümüzde her 2 cinste de yaygın olarak görülebiliyor.Özellikle dengesiz beslenmeye bağlı olarak çocuklarda bile sıklıkla gözlenmeye başlıyor.
Bu durum gizli şeker ve Tip 2 Diyabet hastalığının da bir habercisi olarak değerlendiriliyor.
Kilo almakla insülin direnci arasında da doğru orantı vardır.Kilo aldıkça insülin direnci de artmaktadır.

HOMA Testi Nedir?

HOMA-IR (İnsülin direnci) testi , kişilerde  insülin direnci olup olmadığını ortaya çıkaran bir testdir.Çoğunlukla endokrinoloji ve dahiliye uzmanı doktorlarca istenen bir kan tahlilidir.Biyokimya laboratuvarlarında yapılır. HOMA ismi İngilizce bazı kelimelerin kısaltılmasından oluşmaktadır. HOMA terimi, Homeostatic Model Assessment kelimelerinden türetilmiştir.
Koldaki damardan elde edilen kan örneğinden çalışılan bir tahlildir.Genel check-up tahlillerinde de şeker hastalığının bir habercisi olan insülin direnci varlığının araştırlaması amacıyla da sıklıkla istenmektedir.
Sabah saatlerinde, 10 ile 12 saatlik bir açlıktan sonra kandan alınan örnekten  test yapılmaktadır.
HOMA-IR (İnsülin direnci) testi, insüline karşı çevre dokuların verdiği cevabı değerlendirmek için kullanılan bir tahlil yöntemidir.
İnsülin direnci oluştuğunda kan glukoz düzeyini normal aralıkta tutabilmek için insülin salınımında artış görülür.
HOMA testi sonuç olarak insülin duyarsızlığını veya insülin direncini değerlendirmek için kullanılmaktadır.

HOMA testi Normal Değeri Nedir?

Homa IR Testi normal değeri 2,5 mg/dL 'in altında olmalıdır.
Aksi durumlarda yani sonuçlar 2,5 mg/dL'nin üstünde ise, test sonucu insülin direnci varlığı lehine değerlendirilir.

HOMA Testi Nasıl Hesaplanır?

HOMA testi sonucu hesaplanırken hastadan alınan açlık kan şekeri (glukoz) ve insülin değerine ihtiyaç vardır.Bu 2 test sonucu birbiriyle çarpılır.Çıkan sonuç ise 405'e bölünür.

Bunu şu şekilde formüle edebiliriz.

Açlık kan şekeri (glukoz) değeri X  İnsülin değeri / 405

Bu işlem sonrası çıkan ve mg/dL olarak ortaya konan değer HOMA-IR testinin sonucunu ortaya koyacaktır.

Örneğin açlık kan şekeri 110 ve açlık insülin değeri 10 olan bir kişinin HOMA testi değerini hesaplayalım:

110 X 10= 1100
1100 / 405 = 2,716 mg/dL 
 
Elde edilen 2,716 mg/dL değeri normal değer olan 2,5 mg/dL'nin üstünde olduğundan bu durumda insülün direnci varlığından söz edebiliriz.

İnsülin Direncinden Nasıl Korunabilirsiniz?

Düzenli egzersiz yapırn. Günde 10 000 adım yürüme hedefini tutturmaya çalışın.
Diyetinize dikkat edin.Gereğinden fazla gıda (özellikle şekerli gıdalar) tüketmemeye gayret edin.
Yağlı gıdalardan uzak durun.
Bol sebze tüketin.
Karbonhidrat tüketiminizi sınırlayın.
Tatlı tüketimini azaltın, sütlü tatlıları tercih edin.
Ailenizde şeker hastalığı var ise, yılda en az bir kere doktorunuza başvurup kan tahlillerinizi yaptırın.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.