ELİSA Testleri ve ELİSA Yöntemi

ELİSA Testi Nedir?

ELİSA terimi bazı İngilizce kelimelerin ilk harflerinden adını almıştır. Enzyme Linked Immuno Sorbent Assay kelimelerinin kısaltmasıdır.Bu kelimeleri Türkçe'ye çevirdiğimizde ise enzim bağlı immünosorbent deneyi veya tahlili anlamına gelmektedir.

ELİSA testleri halk arasında AİDS (HIV) enfeksiyonu tanısında kullanılan testler olarak da bilinir. Aslında ELİSA bir tahlil yöntemine verilen genel bir addır.
Bu tahlil yöntemi ile bir çok hastalığın tanısı veya ön tanısı koyulabilir.

ELİSA yöntemi ile başta Hepatit, Kızamıkçık, Kızamık, Herpes virus enfeksiyonlarından Brucella gibi bakteriyel kaynaklı enfeksiyonlara kadar onlarca enfeksiyonu araştırmak ve tanısını koymak için bir çok  test çalışılmaktadır. ELİSA yöntemi sadece enfeksiyon hastalıklarının tanısında değil başta otoimmün yani bağışıklık sistemini etkileyen çeşitli hastalıklar olmak üzere çok sayıda sağlık sorununda doktorların teşhis için kullandığı tahliller grubudur.

ELİSA testleri ile ayrıca bazı hormon tahlilleri yapılmaktadır.

HIV enfeksiyonu (AİDS) tanısında kullanılan Anti HIV Elisa testi de yüzlerce ELİSA testinden sadece biridir. Ancak enfeksiyonun popülerliğinden, halk arasında çok da doğru olmayan bir değerlendirme sonucu neredeyse ELİSA testleri ile özdeşleşmiştir.

ELİSA Yöntemi Nedir ?

Antijen antikor reaksiyonlarını gösterebilmek için enzim kullanılan tüm tekniklere ve tahlil yöntemlerine genel olarak enzim immunotest (enzyme immunoassay, EIA,ELİSA) denmektedir.
ELISA yönteminin temel mantığı araştırılacak teste özgül olan antijen ve antikor arasındaki oluşan ve enzim kullanılarak saptanan reaksiyonun ortaya çıkarılmasıdır.
ELİSA yönteminde araştırılacak antikor-antijen enzim ile işaretlenir.Test reaksiyonunda kullanılacak enzimler test reaktifleri arasında yer alan substratları renklendirir.
Reaksiyon sonucu ortaya çıkan renklenme ise spektrofotometre cihazı ile ölçülür ve test yorumlanır.

Sonuç olarak işaretli konjugat aracılığı ile işaretsiz antijen ve antikor araştırılır ve reaksiyona substrat ilavesi ile oluşan enzim aktivitesi değerlendirilerek ELİSA testi sonuçlandırılır.Bu değerlendirmeye göre sonuç pozitif, begatif veya cut off değeri (gri zon) yani arada bir değer olarak yorumlanabilir. Cut off (gri zon) çıkan sonuçlar gerek görülür ise tekrar çalışmaya alınır veya farklı bir yöntemle sonuç doğrulanabilir.

Günümüzde laboratuvarlarda ELİSA testleri makro ve mikro ELİSA yöntemleri ile çalışılmaktadır.

Mikro ELİSA Testleri Nedir?

Mikro ELİSA testleri manuel yani elle pipetler, test reaktifleri ve sonucun okunacağı bir spektrometre ile yapılır.Elle yapılan Mikro ELİSA testleir genellikle laboratuvara az sayıda numune geldiğinde tercih edilmektedir. Mikrı ELİSA testlerini çalışan otomatik cihazlar da bulunmaktadır.Yoğun test gelen laboratuvarlar otomatik cihazları kullanmaktadır.

Makro ELİSA Testleri Nedir?

Makro ELİSA yönteminde ise çok daha fazla sayıda numune otomatik cihazlar ile çok daha hızlı ve seri bir şekilde çalışılmakta ve sonuçlanmaktadır. Makro ELİSA yöntemi Mikro ELİSA yöntemine göre çok daha hızlı sonuç vermektedir.

ELİSA Testinin Kullanım Alanları ve Tarihçesi 

Enzimle işaretli immuno reaktiflere dayalı bu testler, antijen antikor reaksiyonu tespiti ile özellikle Mikrobiyoloji Laboratuvarlarında sıkça çeşitli enfeksiyonlar,antijen ve antikorların tanısında kullanılmaktadır.

ELİSA yöntemi 1960 lı yıllarda radioimmunoassay yöntemlerine alternatif olarak bulunmuş olup o tarihten bu yana kullanımları dünyanın her tarafına yayılmıştır.
ELİSA yönteminde kullanılan reaktiflerin uzun ömürlü olması ve atık maddeleri ile ilgili radyasyon tehlikesi olmaması nedeniyle hızlı bir şekilde RİA(Radioimmunoassay ) yöntemine göre çokça tercih edilmeye başlanmıştır.

ELİSA yönteminin en önemli avantajlarından biri de tanı laboratuvarlarında az zamanda çok sayıda örnekle çalışma imkanı sağlamasıdır.Bu testlerin kullanılırlığının artmasıyla birlikle  üretimlerinin de yaygınlaşması nedeniyle maliyetlerinde  düşme olmuştur.

Bu nedenle birçok hastane ve laboratuvarda ELİSA testleri güvenilir ve ekonomik sonuçlar verdiğinden sık olarak kullanılmaktadır.

HIV ELİSA Testleri hakkında bilgi almak için tıklayınız...

HIV hakkında bilgi almak, sorulmuş soru ve cevapları görmek için tıklayınız...