Kolesterol Yüksekliği Olanlar, Ezetemib (Ezetrol-Ezetec) Kullananlar Bu Yazıyı Okusun

Kolesterol yüksekliği, özellikle LDL diye bilinen kötü kolesterol yüksekliği tedavi edilmeli mi, edilmemeli mi konusu yıllardır tartışılır.
Hiperkolesterolemiyi tedavi etmek baş ağrısını tedavi etmek gibi hemen sonuç veren bir durum olmadığı, yani gelecek yıllarda oluşacak ve hayatı tehdit edebilecek olayları tedavi etmek olduğu için, hastalar hep soru işareti ile karşılar kolesterol yüksekliğinin tedavisini.
Elbette makul ölçüde bir yağ oranı içeren dengeli bir beslenme ve düzenli egzersiz, kolesterol yüksekliği bulunan birisi için olmazsa olmaz kuraldır. Ancak bazı durumlarda kolesterol yüksekliğinin nedeni genetik faktörler ve LDL kolesterolün üretiminde etkili olan enzimlerin yapısındaki problemlerdir.
Bu durumda belki de sıfır yağ alınsa bile LDL kolesterol yüksek olabilmektedir.
Bu yapıdaki kişiler ciddi ateroskleroz, yani damar tıkanıklığı, sonuçta da özellikle kalp ve beyne giden büyük damarların tıkanması sonucunda kalp krizi, inme sonucu felç ve elbette ani ölüm riski altındadır.
LDL kolesterolün temel zararlarından biri damar çeperine yapışıp damarı tıkamaktır. Ama esas zarar endotel dediğimiz damarın iç çeperinin fonksiyonuna olmaktadır.
Endotel hayati fonksiyona sahip pek çok maddeyi salgılar.
Bu sayede kontrolsüz pıhtılaşma önlenir, inflamasyon yani iltihap gelişimini artıran faktörler engellenir ki inflamasyon ateroskleroz gelişimini kolaylaştıran bir faktördür, vasodilatasyon denilen damar çeperinin genişlemesi sağlanır.
Sonuçta yaklaşık 20 kadar fonksiyon vardır ve bunlar canlı yaşamın normal bir şekilde sürmesini sağlar. LDL kolesterol, endotelin fonksiyonunu bozar ve şemsiye tersine döner, bu 20 fonksiyonun hepsi olumsuzlaşır.
Endoteli bozulan damara yağ parçacıkları daha kolay yerleşir, zaten kanda kolesterol yüksek olduğu için daha fazla yağ damara gelir, iş daha da kolaylaşır, damar lümeni daralır. Ama bu arada kontrolsüz pıhtılaşma nedeniyle damarın iç bölgelerinde pıhtılar oluşur.
Stres, aşırı efor gibi oksijenlenmenin artması gerektiği durumlarda damar dar olduğu için yeterince oksijen gitmeyince bu pıhtı kopar ve zaten daralmış olan damar lümenini tamamen tıkar.
Aslında tıkanmayı yapan pıhtıdır ve genelde kılcal damarları değil, aterosklerozun geliştiği büyük damarların, daha dar olan uç bölgelerini etkiler. Kalbi besleyen damarlarda olursa kalp krizine, beyne giden damarlarda olursa inmeye yol açar. Tabii sadece LDL değildir endotel fonksiyonunu bozan; Hipertansiyon, Sigara, Diabetes Mellitus da endotel fonksiyonunu bozup aterosklerozun gelişimini kolaylaştıran faktörlerdir.
Mahşerin dört atlısı denir bunlara....
   
Bu nedenle LDL kolesterolü düşürmek önem kazanıyor. LDL kolesterolü düşürmede kullanılan en önemli ilaçlar, Statin dediğimiz ve kolesterol sentezinin en önemli enzimi HMG-KoA redüktazın etkinliğini önleyerek etki gösteren ilaçlardır.
Statinler (Zocor-Lipitor-Crestor-Lespol-Provachol) ilk kez 1985 yılında piyasaya çıktı. Bu ilaçlarla ilgili başlangıçta çok spekulasyon yapıldı. Özellikle “karaciğeri bozuyor” diye, ama görüldü ki karaciğer yağlanmasını önleyip aslında çoğu kişide karaciğeri koruyan ilaçlar olduğu sonradan anlaşıldı.
Tabii bazı kişilerde karaciğere toksik etki gösterebilir ama bunun oranı diğer ilaçlardan pek farklı değildir. En önemli yan etkisi myopati denilen kaslarda erime yapabilmesidir, yaklaşık onbinde bir görülen bir etkidir. İskandinavya'da yapılan 4S çalışması ile Statinlerin hem koroner kalp hastalıklarını, hem de her türlü nedene bağlı ölümü önlediği gösterildi.
Bu etkinin LDL kolesterolü düşürücü etkisinden bağımsız olduğu gösterildi ve özellikle pleotropik etkiler denilen kolesterol düşürücü etkiler dışında oluşan etkilere bağlandı.
Bugün Statinlerin 10'dan fazla pleotropik etkisi var ve Statinler sadece kolesterol düşürücü bir ilaç değil. Hatta bir makalede hazır çorbaların içine tuz yerine Statin mi koysak deniliyordu.
Bazen LDL kolesterolü düşürmede Statinler tam yeterli olmayabilir veya yan etki nedeniyle ilaç kullanamayabilir. İşte bu nedenle tıp dünyası yeni arayışlara gitti ve Ezetimib (Ezetrol-Ezetec) denilen ilacı üretti. Ezetimib ince bağırsağa etki ederek kolesterol emilimini engeller ve LDL kolesterolün düşmesini sağlar. Ancak hal böyleyken 2 yıl önce Enhance çalışması yapıldı ve bu çalışmanın sonucunda Ezetimib’in LDL'yi düşürmesine rağmen kalp ve damar hastalıklarına bir faydası yoktur sonucu çıktı.
Bunun da ötesinde Ezetimib’in mortalite denilen ölüm durumuna da olumsuz etki yaptığı görüldü ve ilacı kullanan hastaların muhtemel ömrü kısalmış olarak bulundu.
İlaçlar yaşamayı sağlamak üzere üretildikleri için bir ilacın en önemli etkisi mortaliteye olan etkisidir. Hatta tıptaki her müdahale için geçerlidir bu durum, "ameliyat başarılı oldu ama hastayı kaybettik"in yeri yoktur tıpta.
Ezetimib ile niçin böyle olumsuz sonuç alındığını araştıran, ateroskleroza yol açan aterojenik dislipidemi konusunda dünyanın en önemli isimleri olan ve bu konudaki en gelişmiş laboratuara sahip iki bilim adamı İtalyan Manfredi Rizzo ve İsviçreli Kaspar Berneis, Ezetimib olayını yakınlarda yaptıkları bir çalışmayla çözdüler.
Kısaca özetlemek gerekirse, LDL yani kötü kolesterol aslında 4 alt tipten oluşuyor ve bunların bir kısmı aterojenik, yani damar tıkanmasına yol açıyor, bir kısmı ise değil. Alt tip analizini normal laboratuar şartlarında yapamıyoruz, normal kanda ölçülen LDL, 4 alt tipi de içeren toplam LDL'yi gösteriyor.
Ezetimib LDL'yi düşürüyor ama aterojenik LDL'yi düşürmediği için toplam LDL düşüyor ama ateroskleroz düzelmiyor, hatta Ezetimib’in Statinlerin etkisini de azalttığı gösterildi aynı çalışmada.
Bu nedenle Ezetimib alanlarda aterosklerozun daha da kötüye gittiği ortaya çıktı.
Halbuki, Statinler aterojenik LDL'yi düşürüyor, o nedenle aterosklerozu önlüyor. Sonuçta Ezetimib’in 5-6 yıllık geçmişi var, Statinlerin ise 20 yıldan fazla. Tıpta en eski en iyidir diye bir söz vardır. Statinler güvenilirliğini ispatlamış ilaçlardır. Ezetemib ise maalesef sınavı geçememiştir.
Zaten ülkemizde ana üretici Merck Sharp & Dohme firması Ezetrol ismiyle satışa sunduğu Ezetimib’i piyasadan çekmiştir. Mentis firması ise Ezetec ismiyle hala satışa devam etmektedir. İlacı kullanan hastaların doktorlarıyla tedavilerini tartışmalarını önermekteyiz.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.