Trombosit İndeksleri

Otomatik hematoloji analizörleriyle yapılan tam kan sayımı (CBC) testleri klinik laboratuvarlarda en sık istenen testlerden biridir. Trombosit indekslerini (PI) ölçen rutin tanısal kullanımda modern hematoloji analizörleri, empedans sayımı veya optik ışık saçılımı sayma teknikleri kullanır. Ölçüm prensibi sonuçları etkiler ve farklı analizörlerin sonuçları karşılaştırılamaz.

Kandaki trombosit sayısı, otomatik bir hematolojik analizör kullanılarak hızlı bir şekilde ölçülebilir. Trombosit indeksleri trombosit aktivasyonunun biyolojik belirleyicileridir. Ekstra maliyet getirmeden çeşitli ortamlarda teşhis ve prognostik değerlere odaklanan kapsamlı klinik araştırmalara izin verirler. Bu trombosit indeksleri arasında trombosit (PCT), ortalama trombosit hacmi (MPV) ve trombosit dağılım genişliği (PDW), otomatik CBC profillerinde birlikte belirlenen bir grup trombosit parametresidir; trombositlerin morfolojisi ve proliferasyon kinetiği ile ilgilidir.

1. Tablo

Trombosit İndeksleri

Kan dolaşımındaki trombositlerin hacmi heterojendir , yapıları ve metabolik fonksiyonları farklıdır. Tipik olarak, sağlıklı deneklerde ortalama hücre hacmi  7,2–11,7 fL'dir. MPV'de analizör tarafından hesaplanan trombosit hacminin ölçüsü, empedans teknolojisi sistemlerinde bu parametre için bir geometrik ortalama elde etmek üzere, trombosit hacim dağılım eğrisinin log dönüşümünden hesaplanan trombosit dağılım eğrisi analiz edilerek doğrudan belirlenir. Bazı optik sistemlerde, MPV ölçülen trombosit hacminin yöntemidir. MPV progenitör hücrede, kemik iliği megakaryositinde belirlenir. Trombosit hacminin, megakaryosit ploidi ve trombosit sayısını düzenleyen ve daha büyük trombositlerin üretilmesine neden olan sitokinlerle (trombopoietin, interlökin-6 ve interlökin-3) ilişkili olduğu bulundu. Trombosit üretimi azaldığında, yeni trombositler büyür ve daha aktif hale gelir ve MPV seviyeleri artar. Artan MPV, üretim hızının ve trombosit aktivasyonunun bir işareti olarak kullanılabilecek artan trombosit çapını gösterir. Aktivasyon sırasında, trombositlerin şekilleri çift içbükey disklerden sferik yapıya dönüşür ve trombosit aktivasyonu sırasında MPV artışına yol açan belirgin bir psödopod oluşumu ortaya çıkar.

PDW, trombosit boyutundaki hacim değişkenliğinin bir göstergesidir ve trombosit anizositozu varlığında artış olmuştur.  PDW, trombosit boyutunda bir dağılım eğrisinde %20 izafi yükseklik seviyesinde ölçülen trombositlerin dağılım eğrisidir ve toplam eğri yüksekliği %100'dür.  Rapor edilen PDW, referans aralıklarla% 8,3 - 56,6 arasında  belirgin bir şekilde değişmektedir. PDW doğrudan trombosit büyüklüğündeki değişkenliği ölçer, trombosit aktivasyonu ile değişir ve trombosit morfolojisindeki heterojenliği yansıtır. Fizyolojik koşullar altında, MPV ve PDW arasında doğrudan bir ilişki vardır; ikisi de genellikle aynı yönde değişir. Bu arada, literatürde trombosit hacmi ve sayıları arasındaki ilişki hakkında çelişkili raporlar vardır ve bu durum farklı mekanizmalardan etkilendiklerini göstermektedir.

PCT, kanda trombositlerin işgal ettiği hacimdir ve yüzde olarak hesaplanır ve PCT = trombosit sayısı × MPV / 10.000 formülüne göre hesaplanır. Fizyolojik koşullar altında, kandaki trombositlerin miktarı, yenilenme ve yok etme ile denge durumunda tutulur. PCT için normal aralık 0.22–0.24%'tür. Sağlıklı deneklerde trombosit kütlesinin sabit kalması için dikkatle düzenlenir, MPV trombosit sayıları ile ters orantılıdır. Irk, yaş, sigara içme durumu, alkol tüketimi ve fiziksel aktivite gibi genetik ve kazanılmış faktörler, trombosit sayısını ve MPV'yi değiştirir.

Trombosit büyük hücre oranı (P-LCR), yüzde olarak sunulan dolaşımdaki büyük trombositlerin (> 12 fL) bir göstergesidir. Normal yüzde aralığı% 15-35'tir. Trombosit aktivitesini izlemek için de kullanılmıştır.

Ortalama trombosit bileşeni (MPC), modifiye edilmiş iki açılı ışık saçılımı ile trombositlerin ortalama kırılma endeksinin bir ölçüsüdür ve trombosit aktivasyon durumundaki değişikliklerin belirlenmesinde yararlıdır. Trombosit bileşen dağılım genişliği (PCDW) ve ortalama trombosit kütlesi (MPM), Siemens Advia 120 hematoloji analizörü tarafından ölçülen yeni trombosit aktivasyon parametreleridir.

Olgunlaşmamış trombosit fraksiyonu (IPF), Hematoloji analizörünün akış sitometrisi ile ağyuvar/optik trombosit kanalında ölçülen toplam trombosit popülasyonunun bir yüzdesi olarak olgunlaşmamış trombositlerin yüzdesini, boyanın hücre zarına nüfuz ettiği, RNA'yı Sysmex XE-2100 analizöründe (Sysmex Corporation, Kobe, Japonya) olgunlaşmamış (veya retiküllenmiş) trombositlerin sitoplazmasında boyayarak gösterir. Trombosit üretimi arttıkça IPF yüzdesi artar ve düşük değerler bastırılmış trombopoez gösterir.

Bu parametrelerin bir kısmının klinik önemi, referans değerleri ve kullanışlılığı halen araştırılmaktadır.

Acil travmatik olmayan abdominal cerrahi hastalarında prognostik gösterge, özellikle akut apandisit, akut kolesistit ve akut mezenter iskemisi olanlar.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.