Yaşlılık ve Tahliller

Yaşlılık Nedir?

Yaşlılık hayatın doğal bir sürecidir.Herkesin er geç yaşayacağı bir süreçtir.Yaşlılıkla beraber gelişebilecek sağlık problemleri sebebiyle bu dönemde yapılacak tahliller sağlık taraması yönünden önem arz eder.
Yaşlılık sürecinde doktorlarca istenecek tahliller olası hastalıklara karşı erken tanı sağlayıp yaşlı bireyin yaşam süresi ve kalitesini arttırmada fayda getirecektir.

Yaşlanma ile birlikte vücudumuzun iç ve dış organlarında, ve metabolizma ile sistemlerde gelişebilecek değişiklikler neticesinde insan vücudunda yıpranmaya da bağlı olarak geriye gidiş şeklinde değişimler oluşmakta ve bunlar da kuşkusuz sağlığı olumsuz yönde etkilemektedir.
Bu değişikliklerin temel ve ortak noktası da sistemlerde yavaşlama ve dejenerasyondur.

Yaşlılıkta Vücutta Nasıl Değişiklikler Olur? 

1.Böbrek kanlanma ve süzme işlevinde azalma görülür.
2.Gastrointestinal sistem hareketlerinde  yavaşlama olur.
3.Kas kitlesi küçülür  ve vücudun su oranı düşer 
4.Metabolizmanın da yavaşlamasıyla birlikte vücut yağ kitlesi artar.
5.Karaciğer küçülme olur ve karaciğerin kanlanması düşer.
6.Tükürük salgısı azalır.
7.Vücutta ilaçların emileceği alan azaldığından yaşlılarda ilaç kullanımı önemlidir..Yaşlılara verilecek ilaçlar mutlaka doktor kontrolünde az dozda verilmelidir.

Yaşlanmanın Tahlillere Etkisi Nasıldır?

Yaşlanma ile meydana gelen fizyolojik değişiklikler ve sistemlerde yavaşlamalar bazı tahlil sonuçları üzerinde de etkili olabilir.İlaç kullanımı da tahlil sonuçlarını etkileyebilir.
Yaşlıların hastanede yatması veya uzun süre yatar halde olmaları  Ca, Na, Potasyum, ve fosfat tahlillerinin değerlerinde değişikliğe sebep olabilir. 

Yaşlanmayla Sonuçları Değişebilen Kan Tahlilleri Nelerdir?

Albümin:

Hem kadın, hem de erkeklerde yaşlanma ile birlikte serum albümin değerleri giderek düşebilir ancak normal sınırlar içinde de kaldıkları durumlar olabilmektedir.

Alkalen fosfataz:

60 yaş ve üstü kadınların dörtte birinde alkalen fosfataz oranı artar.Bu menopoz sonrası ortaya çıkabilen endokrin sistem değişiklikleri ile alakalıdır.60 yaş v eüstü erkeklerde ise normal bulunur.
90 yaş üzeri yaşlılarda  her iki cinste de alkalen fosfataz değeri yüksek bulunabilir.

Kolesterol:

Kadınlarda daha belirgin olmak üzere, 60 yaş sonrası total kolesterol değerleri yükselir.
90 yaş sonrası ise erkeklerde daha fazla oranda olmak üzere kanda total kolesterol düzeyi düşer.
Erkeklerde yaşlanma ile birlikte HDL kolesterol düzeyi yükselirken, total kolesterol ve LDL-kolesterol düzeyi düşer.   

Trigliserit:

Trigliserit düzeyleri 60 yaş sonrası bireylerde orta yaşa göre belirgin olarak daha yüksektir.
60 yaştan sonraki  yaşlarda ise, örneğin 80 -90 yaş itibariyl) trigliserit düzeyleri düşme izlenebilir. 

İnsülin:

60 yaş sonrası grupta insülin düzeyi yükselir, Kişilerde yaş daha da ilerledikçe  ve 80 li yaşlara yaklaşıldığında, insülin oranı  genç erişkinlerdeki düzeyin de altına iner.
Yaşlılarda insülin düzeyi büyük oranda  şişmanlıkla da orantılıdır.

Luteinizan hormon (LH):

Yaşlı kadınlarda ve erkeklerde LH hormon seviyesinin yükseldiği bilinmektedir.

Kan üre azotu (BUN):

Yaşlanma ile birlikte böbrek işlevleri azalırken kan üre azotu değeri ise hafif oranda yükselir.

Yaşlılarda Tahlil Sonuçları ve İlaçlar

Yaşlılarda tahliller değerlendirilirken kullanmakta oldukları ilaçlar da dikkate alınmalıdır.
Yaşlılar kendilerine reçete edilen ilaçlarla birlikte kendilerine tavsiye edilen ilaçları da kullanıyor olabilirler.
Yaşlı hastalar protein ve lipit metabolizmalarında meydana gelen değişiklikler, kan dolaşımının yetersiz olması ve böbrek fonksiyonlarının azalması gibi unsurlardan ötürü ilaçların yan etkilerine karşı daha hassaslardır.
Örneğin gençlerde yan etkiye sebep olmayan  ilaçlar yaşlılarda yan etki yapabilir.
Yaşlanma ile birlikte ilaçların böbrek ve karaciğerden atılımının azalmasını nedeniyle ilaçların tedavi edici düzeylerinin araştırılmasına genç hastalardan çok daha fazla gereksinim duyulur.
Özellikle bazı antibiyotikler,astım ilaçları,psikiyatri ve nöroloji ile ilgili ilaçları kullanan yaşlılarda bu ilaçların,kandaki ilaç düzeyi tahlilleri ve seviyeleri mutlak suretle araştırılmalıdır..

Koroner Kalp Hastalığı Olan Yaşlılarda Yapılan Laboratuvar Tahlilleri:

Yaşlı hastaların koroner kalp hastalığı çıkması yönünden sahip olduğu kişisel  risk, kanda serum total kolesterol, trigliserid, LDL, HDL, yüksek duyarlı CRP düzeyi, homosistein ve lipoproteinlerin değerlerinin incelenmesiyle belirlenebilir. 

Alzheimer Hastalığı için Laboratuvar Tahlilleri:

Alzheimer için kan ve beyin omurilik sıvısında beta-amiloid artışının gösterilmesi yararlıdır. Ancak kesin tanı için asla yeterli değildir.Bu konuda ilave tahliller ve muayeneler yapacak nöroloji uzmanı söz sahibi olmalıdır.

Prostat Kanseri Tahlilleri:

65 yaş ve üstü her iki erkeğin birinde prostat kanseri görülme riski vardır.
Kanda prostat spesifik antijen (PSA) yükselmesinin ardından prostat kanserinin klinik belirtileri ortalama 6-7 yıl sonra görülmektedir.
Bu sebeple 50 yaş ve üstü erkeklerde kanda PSA taraması ise prostat kanseri erken tanısında yol göstericidir.

Diğer Tarama Tahlilleri:

60 yaş üzeri kişilerde ortalama 3 yılda bir TSH hormonu tahlili yapılmalıdır. Koroner kalp hastalığı olan yaşlılarda ise kolesterol takibi önerilmektedir.
Kadınlarda rahimden yapılan  smear testinin 70 yaşına kadar doktorun da önerisi üzerine 1 ile 2 yılda bir yapılması önerilmektedir.
Meme kanseri yönünden ise en az 70 yaşına kadar her 1-2 yılda bir, kadınlarda  mamografi tahlili uygulanmalıdır.
Kolon(barsak) kanseri taraması için ise en pratik yol 50 yaşından sonra kolonoskopi tahlili yapılması ve gerekirse de yılda bir kez dışkıda gizli kan bakılmasıdır.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.