Bademcik İltihaplarında (Akut Tonsiilofarenjit) Ne zaman Antibiyotik Kullanılmalı?

Tonsil olarak daadlandırılan bademcikler, dilin arka kısmında boğazın heriki yanında bulunan, vücudunsavunma sisteminin bir parçası olan organlarımızdır. Vücuda giren mikroplarıyakalayarak, vücudun mikroplarla savaşmasına yardımcı olan hücreleriüretirler. Vücuda giren bazı bakteri ve virüsler, bademciklerin buetkisine rağmen yok edilemez ve bademciklerde çoğalarak bademciklerin iltihaplanmasınaneden olurlar. Bu duruma bademcik iltihabı (tonsilit) adı verilir. Çoğunlukla bademcikleriniltihabına boğazın arka duvarını oluşturan farenks de eşlik eder ve“tonsillofarenjit” olarak adlandırılır.

Bademcik iltihabı çocuklarda en sık rastlanılan hastalıklardandır.Yılda üç milyon kişinin bademcik iltihabı nedeniyle hekime başvurduğubilinmektedir. Genellikle 5-15 yaşlarında ve kış-ilkbahar döneminde görülür. 2yaş altı ve 50 yaş üzerinde görülmesi oldukça nadirdir. Bademcik iltihabıtükürük, burun ve boğaz sıvıları gibi vücut sıvılarıyla, yakın temasla, solunumyolundan hava yoluyla çıkan damlacıklar yoluyla insandan insanabulaşabilmektedir. Hastalığın sebebi %75 oranında,antibiyotik kullanılmasınıgerektirmeyen virüslerdir. Bademcik iltihabı nedeniyle hekime başvuran 10çocuktan sadece 3' ünde ve 10 erişkinin ise sadece birinde etken bakteriyelyani antibiyotik tedavisine ihtiyaç duyantiptir. Maalesef ülkemizde hastaların çoğunluğunagereksiz olarak antibiyotik yazılmaktadır. Kullanılan lüzumsuz antibiyotikler,vücudumuzun doğal florasında bulunan iyi huylu mikropları ortadan kaldırarakbir çok yan etkiye ve hastalığın tekrarına sebep olmaktadır. Viral-Bakteriyel bademcikiltihabı ayırımında en önemli tanı aracı boğaz kültürüdür. Kültür yapılamayanolgularda hastada öksürük, burun akıntısı, ses kısıklığının bulunması,biziviralyani antibiyotik gerektirmeyen tipe yaklaştırmalıdır. Bakteriyel olanların%90'nında etken A gurubu Beta hemolitik streptokoklardır.Eğer kültürde A gurubuBeta hemolitik streptokok ürerse bu hastalarda kullanılan antibiyotik tipinegöre 5-10 gün tedavi uygulanması gereklidir.

 
Bademcik iltihabının tedavisi neden ve nasılyapılır?

Çok rastlanan bu hastalık, kendi yaptığı rahatsızlıktan çok,vücudun başka yerlerinde çeşitli organlarda meydana getirdiği dolaylıbozukluklar (komplikasyonlar, iltihablar) sebebiyle oldukça önemlidir.

Bademcikiltihabı tedavisinde amaç nedir?

* Komplikasyonlarınönlemesi,

* Klinik şikayetlerin kısasürede düzeltilmesi,

* Okul, kreş veya işe kısasürede dönüşün sağlanması,

* Yakın temasta bulunankişilere hastalığın bulaşmasının önlenmesidir. 

Tedavide yeterli sıvı alımı çok önemlidir. Bunun yanında hastalarayatak istirahati, ağrı kesici, ateş düşürücü verilmeli, bakteriyel enfeksiyondüşünülenlerde ise antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. Antibiyotikkullanımı gerekli olan bakteriyel enfeksiyonda,tedavi verilmese de genelliklehastalık 4-5 günde  kendini sınırlar. Ancak antibiyotik vermek belirginbir şekilde şikayetleri azaltır. Ayrıca olası bir akut romatizmal ateş(Romatizmal Kalp İltihabı)  veya akut glomerülonefrit (böbrek iltihabı)gibi komplikasyonları önler.Antibiyotik tedavisi doktorun bakteriyel enfeksiyondüşünüp, gerekli gördüğünde  uygulanmalıdır. Halk arasında yaygın olarakkullanılan antibiyotik tedavisi uygun olmayan kişilere verildiğinde ishal,karın ağrısı, halsizlikgibi olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Ayrıca viralenfeksiyonlarda kullanılan antibiyotikler, virüslere hiç etki etmedikleri gibibir de bağışıklık sistemimizin önemli bir parçası olan normal flora dediğimizyararlı olan bakterileri ortadan kaldırırlar. Bu da vücudumuzun savunmasistemine zarar vermektedir. Antibiyotiklerin az dozda veya kısa sürelikullanımı, hastaların tekrar tekrar boğaz enfeksiyonu geçirmelerine nedenolabilmektedir. StreptokokalTonsillofarenjit de tedavi süresi kullanılanantibiyotik tipine göre 5-10 gündür. Hastalar 3-4 'üncü günden sonradüzeldikleri için tedaviyi bırakmaktadırlar.Tedavi 3. gün kesilirse hastalığıntekrarlama oranı % 50, 7. günde kesilir ise % 34 civarındadır. Bu nedenlemutlaka 10 günlük süreye uyulmalı yada 5 günlük tedavinin yeterli olduğusefdinir veya sefpodoksim gibi antibiyotikler tercih edilmelidir.Viral olduğudüşünülen bademcik enfeksiyonlarında semptomatik tedavi yeterlidir. Tedavideyardımcı olarak İmumax gibi ve ya Benzidamin HCL içeren spreyler tedaviyeeklenebilir.

Sık bademcik enfeksiyonugeçirilmesi, enfeksiyonun kronikleşip bademciklerde kalıcı hale gelmesi,bademciklerin çok büyüyerek yemek yemeyi zorlaştırıp solunum yolunu tıkayıcıhale gelmesi,bademcik çevresi apse gelişmesi durumlarında hastalarınbademciklerinin ameliyatla çıkarılması (tonsillektomi) gerekmektedir.

Prof.Dr.Kemal Uygur ile iletişim kurmak için tıklayınız....
www.drkemaluygur.com

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.