7 Soru ve Cevapta İnsülin Direnci Nedir?

İnsülin direnci günümüzde sık olarak tartışılan ve merak edilen bir sağlık sorunudur.Şeker hastalığı ile iç içe olup diyabet olarak da bilinen şeker hastalığın ön habercisidir. İnsülin direncine dair Tahlil.com’a bir çok soru gelmektedir.
Tahlil.com ziyaretçilerinin, insülin direncine dair merak ettikleri konuları açıklamaya yönelik 7 soru ve cevapta insülin direncine dair açıklayıcı bir bilgilendirme yazısı hazırladık.
 

1.İnsülin Nedir? 

Pankreas tarafından üretilen bir hormon olan insülin, besinlerden alınan glikozun enerji için kullanılmak üzere hücrelerimize girmesine yardımcı olur. İnsülinin temel görevi ise, glukozu enerji üretimi için gerekli olduğu vücut hücreleri içine taşımaya yardımcı olmaktır. Bunun için her öğünden sonra normal olarak küçük miktarlarda salınmaktadır.İnsülin insan vücudunda karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasını düzenler

2.İnsülin Direnci Nedir?

İnsülin direnci günümüzde sıkça konuşulan bir sağlık problemidir. Özellikle kas ve yağ  dokularının insülinin etkilerine karşı, cevap verme yeteneğindeki azalmayı göstermektedir.
Hücrelerin yaşamak için glukoza ihtiyacı vardır. Bu nedenle, vücut savunma mekanizmasını çalıştırarak   ilave miktarlarda insülin  üreterek insüline karşı oluşan direnci telafi etmeye çalışır.
Bu  reaksiyoner durum ise, kanda aşırı insülin birikimine  ve insüline duyarlı bazı dokuların aşırı derecede uyarılmasına neden olur. Daha sonra da, vücudumuzda  kan şekeriyle insülin arasındaki ilişkide dengesizlik meydana gelir. 
İnsülin direnci, vücudumuzda kaslar, yağ ve karaciğerinizdeki hücrelerin insüline iyi yanıt vermemesi ve kanımızdaki glikozu enerji için kullanamamasıdır. Bu durumda bunu telafi etmek için pankreas  daha fazla insülin üretir. Bunun sonucu olarak da bir süre sonra kişide kan şekeri düzeyleri yükselir.
İnsülin direnci, obezite, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve tip 2 diyabet gibi bir grup sağlık sorunu ile iç içedir.sorunu içerir. Bu durum netabolik sendrom olarak da tanımlanabilir.

İnsüline direnci başlı başına bir hastalık değildir. Ancak bazı hastalıkların ortaya çıkması için elverişli bir ortam hazırlar. Bu hastalıkların başlıcaları ise, şeker hastalığı, koroner arter hastalıkları, kalp damar hastalıkları, yüksek tansiyon,  obezite, polikistik over sendromu  ve karaciğer yağlanmasıdır. Bu nedenle bu hastalıkların oluşmasının önüne geçmek için insülin direnci ile zamanında mücadele edilip gereken tedavi ve takip planlanmalıdır.
İnsülin direncinde oluşan hiperglisemi sonrası, kan şekeri düzeyleri yükselmesiyle birlikte doğal süreç olarak diyabet gelişmektedir. Diyabet  sistemik bir hastalıktır.Oluşan  hiperglisemiye bağlı  böbrekler, damarlar  başta olmak üzere birçok organda sorunlar ortaya çıkabilmektedir. 

3.İnsülin Direncinde Kan Yağları Nasıl Etkilenir? 

İnsülin direncinde, trigliserit ve LDL( kötü kolesterol) değerleri yükselir. HDL ( iyi kolesterol) değeri ise düşer. Kan yağlarında ortaya çıkan bu düzensizlik ise, kişilerde kan pıhtısı gelişme riskini yükseltir. Ayrıca, vücudumuzda bir takım iltihabi değişikliklere ve hipertansiyona yol açabilir. Bu istenmeyen durum aynı zamanda kalp ve damar hastalıkları için de ister istemez bir zemin yaratmaktadır.

4.İnsülin Direnci Sebebi Nedir?

Aşağıda belirtilen unsurların insülin direnci oluşumunda etkin olduğu belirtilmektedir.

1.Obezite, özellikle göbekte yağlanma
2.Hareketsiz yaşam tarzı
3. Karbonhidrat ağırlıklı diyet
4.Gestasyonel diyabet
5.Karaciğerde yağlanma
6. Polikistik over sendromu 
7.Ailede diyabet öyküsü
8.Sigara içmek
9.45 yaş ve üstü olmak
10. Cushing sendromu ve akromegali gibi hormonal bozukluklar
11.Steroidler, antipsikotikler ve HIV ilaçları gibi ilaç tedavisi almak
12.Uyku apnesi gibi uyku sorunları 

5.İnsülin Direncinin Belirtileri Nelerdir? 

İnsüline direnci olan hastaların çoğunda hastalık belirtileri bulunmamaktadır. Rutin sağlık taramaları sırasında tanı koyulabilir. İnsülin direncinin gelişmeye başladığı ilk yıllar,vücut bir süre bu durumu tolere edebilir. Vücudun fazladan insülin üretimi yapması, bir süre beraberinde sağlık sorunları getirmeyebilir. Ancak  zamanla, vücudun fazladan  insülin üretimi,  ortaya çıkan insülin ihtiyacını karşılamaya yeterli gelmemeye başlar. Bunun sonrasında da insülin direnci bazı belirtiler verebilir.

Erkeklerde 102 cm ve kadınlarda 90 cm üzerinde bir bel
Tansiyon ölçümünde,130/80 veya daha yüksek kan basıncı okumaları
Kan tahlilinde 100 mg/dL'nin üzerinde bir açlık kan şekeri değeri
Kan tahlilinde 150 mg/dL'nin üzerinde açlık trigliserit değeri
HDL kolesterol düzeyinin erkeklerde 40 mg/dL'nin ve kadınlarda 50 mg/dL'nin altında olması

Bunun sonrasında ise,  yetişemezse hiperglisemi oluşacaktır. Hiperglisemi sonrası, kan şekeri düzeyleri yükselmesiyle birlikte doğal süreç olarak diyabet gelişmektedir.
Diyabet  sistemik bir hastalıktır.Oluşan  hiperglisemiye bağlı  böbrekler, damarlar  başta olmak üzere  birçok organda sorunlar ortaya çıkabilmektedir. 

6. İnsülin Direnci Hangi Testlerle Anlaşılmaktadır? 

İnsüline direnci belirlemek için en sık kullanılan testlerden  biri HOMA testidir. HOMA testi,kan şekeri ve insülin düzeylerinin ölçümü ile   beta hücre fonksiyonu ve insüline duyarlılığın hesaplanmasını kapsamaktadır. İnsüline direnci tanısında kullanılan diğer laboratuVar tahlillerinin başlıcaları ise aşağıda belirtilmiştir.

İnsülin: İnsülin direncinde  insülin düzeyleri  yüksek bulunmaktadır.

HS-CRP:  (Yüksek Duyarlıklı CRP) :  İnsülin direninde yüksek çıkmaktadır.

İnsüline Tolerans Testi: Sık olarak kullanılmamakla birlikte özellikle obes kişilerde ve Polikistik Over Sendromu Hastalarında insülin direncini ortaya çıkarmada kullanılmaktadır.Damar içi yolla insülin verildikten  sonra,  kan şekeri ve insülin düzeylerinin ölçümü esasına dayanır.
Hemoglobin A1c testi: Bu kan testi, son 2 ila 3 ay için ortalama kan şekeri seviyenizi gösterir. 

7.İnsülin Direncinden Korunma ve Tedavisi Nasıldır?

İnsülin Direnci Tedavisi ve Önlenmesi:

İnsülin direncini önlemek ve tip 2 diyabeti önlemek için neler yapılabilir:

1. Egzersiz yapmak. Haftada 5 veya daha fazla gün, günde en az 30 dakika orta düzeyde aktivite(hızlı yürüyüş gibi) yapılması önerilmektedir.
2. Sağlıklı bir kilonuz olsun. Mümkünse kilonuz ideal vücut kilte indeksi oranlarında olsun.Gerekirse bir diyetisyenden destek alın.
3.Sağlıklı diyetlerle beslenin. Meyve, sebze, kepekli tahıllar, kuruyemiş, fasulye, balıkları, baklagilleri ve diğer yağsız proteinleri uygun beslenme önerileridir.
4.Doktorunuzun önerdiği ilaçları kullanın. İnsülin direnci yönünden doktorunuzun önerdiği ilaçları kullanın. Doktorunuz kan şekerinizi kontrol altında tutmanıza yardımcı olması için metformin etken maddesi olan bir ilaç önerebilir.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.