Çocuklarda Atrial Septal Defekt - Kalp Deliği

Atrial septal defekt ne demektir ?

Atrial septal defekt kalbin bir bölümündeki deliğe verilen latince isimdir. Atrial kelimesi kalbin kulakçıklarını; septal kelimesi orta bölmesini ve defekt kelimesi ise buradaki deliği anlatmaktadır. Yani kalbin sağ ve sol kulakçığı arasında bulunan bölmedeki deliği ifade eder. Kalbin sağ kulakçığı  vücuttaki kirli  kanın toplandığı ve sol kulakçığı ise akciğerlerden gelen temiz kanın dolduğu bölümdür. Bu iki bölümdeki kan sağlıklı insanlarda birbirine karışmamaktadır. Fakat bu teşhisin konduğu çocuklarda bahsedilen bölmede bir delik olduğu için temiz kan kirli kan ile karışmaktadır.

(Resimde kalbin boyuna ortadan kesiti alındığı  düşünülerek çizim yapılmıştır. Ok kalbin sol kulakçığındaki temiz kanın delikten geçerek  kalbin sağ kulakçığındaki kirli kan ile karıştığı bölgeyi göstermektedir. )

Atrial septal defekt kalpte ne etkiler yapar ve  nasıl zarar verir ?

Kalbin kulakçıkları arasında bir delik olduğunda kalbin içindeki kan dolaşımı değişmektedir.  Bu bölümde bir geçiş olduğunda akciğerler tarafından temizlenen kan, vücuttan gelen kirli kan ile karışmaktadır. Yani çocuğun akciğerlerinde vücuduna göndermek için temizlediği kan vücuduna gidememekte; kirli kan ile dolu sağ tarafa karışmakta ve tekrar akciğerlere gitmektedir. Bu olay sonucunda çocuğun vücuduna yeterli miktarda temiz kan göndermesi için daha fazla çalışması gerekmektedir. Kalbin karıncıkları diğer bölgelerine nazaran daha düşük basınç ile çalıştıklarından kalbin ve akciğerlerin basınç dengelerindeki oynamalar hafif seyirli olmaktadır. Ancak kalbin sağ taraflı boşluklarında genişleme görülmesi beklenen bir olaydır.

Atrial septal defekt çocuğumda ne belirtiler verebilir ? Nasıl tanı konulur ?

Kalbin kulakçıkları arasındaki deliğin (ASD) etkileri çocuklarda; kilo almada yetersizlik, iştahsızlık,  büyüme ve gelişmede gerilik, sık solunum yolu enfeksiyonu geçirme, kalbin dinlenmesinde üfürüm duyulması, kalbin normalden hızlı atması gibi belirtiler ile karşımıza çıkar.

Hastalar genellikle bu sebepler nedeniyle götürüldükleri çocuk doktorlarının şüphelenmesi ve çocuk kardiyoloji bölümüne sevk edilmesi sonrası tanı  alırlar. Çocuk kardiyoloğu ekokardiyografi ile kalbin ultrasonunun yapılmasının ardından kesin olarak deliğin büyüklüğünü ve kalbin ne kadar etkilendiğini belirtir.

Atrial Septal Defekt Tedavisi

Tedavi yaklaşımı basitçe hastanın durumdan ne kadar etkilendiği, kalpteki değişikliklerin ne derece olduğu ve deliğin genişliği ile ilgilidir. Küçük sayılan delikler kontrolde tutulabilir veya kalp ilaçları başlanarak izlemde tutulabilirler. Orta ve büyük boydaki delikler için daha önemli bir tedavi yolu izlenmelidir. Bu yollarda karşımıza anjio ile cihaz kullanılarak kapatma veya ameliyat ile kapatma teknikleri çıkar. Geçmişte bu deliklere müdahale için okul çağı öncesi döneme kadar beklenilmesi önerilmekteydi. Günümüzde ise eğer kalp deliğinden dolayı  yaşamı etkileyen bir durumu varsa hastanın yaşına ve kilosuna bakılmaksızın müdahale edilmesini önermekteyiz. Çünkü müdahaleden sonraki dönemde büyüme ve gelime normale yakın hale gelecek ve çocuk geride kaldığı durumu  okula başlayana kadar mümkün olduğunca kapatacaktır. Bu nedenle ne kadar erken o kadar hızlı yaşıtlarını yakalaması demektir.

Atrial septal defekt anjio ile kapatılabilir mi ?

Anjio yöntemiyle kapatma işleminin uygulanabilmesi için kalpteki deliğin kalbin diğer önemli yapılarına yeterli  ve güvenli uzaklıkta olması çok önemlidir. Ek olarak cihazın güvenle tutunabilmesi için deliğin etrafında yeterli alan olmalıdır. Bu şartlara uygun görülen delikler anjio işlemi ile kasıktan damara girilerek ve buradan kalbe ulaşarak anjio görüntülemesi eşliğinde kapatılabilir.  Bu noktada önemli olan bir diğer konu işlemin yapıldığı sırada herhangi bir aksilik geliştiğinde hastanede deneyimli  çocuk kalp cerrahisi ekibinin bulunmasıdır. Eğer çocuk kalp cerrahisi ekibinin desteğinden yoksun bir hastanede işlem yapılırsa herhangi bir aksilik durumunda problemler beklenenden daha büyük olabilir.

Atrial septal defektin ameliyat ile kapatılması nasıl yapılıyor ?

Ameliyat ile kapatmaya uygun olduğu belirlenen delikler çocuk kalp cerrahisi ekipleri tarafından kapatılmalıdır. Bu konuda yetkili cerrahlar, 6 yıl kalp damar cerrahisi eğitimi gördükten sonra ek olarak 2 yıl daha eğitim görerek çocuk kalp damar cerrahisi yandal diploması almış olanlardır. Ameliyatlar genel anestezi altında yani tamamen uyutularak yapılmaktadır. Delikleri kapatmak amacıyla kalbe ulaşmak için sık kullanılan iki farklı yol vardır. İlki önden yani iman tahtası üzerinden bir kesi yapılarak kalbe ulaşılandır. Bu keside hiç bir kas kesilmediği için ameliyat sonrası ağrı az olur ve iyileşme hızlı gerçekleşir. İkinci yöntem ise sağ meme altı kesisi ile kalbe ulaşmadır. Bu keside kaburgalar arasındaki kaslar kesilerek önce sağ akciğer boşluğuna ve buradan da kalbe ulaşılır. Sağ meme altı kesisinin tercih edileceği kız çocuklarda meme gelişiminin tamamlanmış olması önemlidir.

Atrial septal defekt ameliyatından sonra süreç nasıl işliyor?

Ameliyat sonrası ilk izlem çocuk yoğun bakım servisinde olmalıdır. Genellikle burada geçirilen bir gece ardından hastalar servise alınırlar. Servis izleminde ise hastanın süratle normal yaşamına yakın bir düzeye tekrar ulaşması sağlanır. Servis izleminde geçen birkaç gün ardından hastalar yakın bir tarihli kontrol randevusu verilerek taburcu edilirler.  

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.