COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu Testi Nedir? Nerede Yapılır?

COVID-19 (SARS-CoV2 ) enfeksiyonu ilk olarak 2019’un son günlerinde Çin’de görülmüştür.
2020 yılının ilk aylarında Çin’de görülen salgın zamanla başta İran ve İtalya olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerine sıçramış ve yeni salgınlar yapmıştır.
12.Mart 2020 tarihinde ise Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), COVID-19 (SARS-CoV2 ) enfeksiyonunu bir pandemi olarak ilan etti.
Ülkemizde de COVID-19 (SARS-CoV2 ) enfeksiyonu vakalarının görülmeye başlanmasıyla birlikte okullarda eğitime ara verilmesi, sportif faaliyet ve maçların seyircisiz oynanması, tiyatro ve benzeri sanatsal gösterilere ara verilmesi gibi önlemlere başvuruldu. 

Tahlil.com’da COVID-19 (SARS-CoV2 ) enfeksiyonu nedenleri, nasıl bulaştığı, belirtileri, korunma yöntemleri gibi konularda çeşitli yazılar yayınladık. Bu yazılarımıza aşağıdaki bağlantılardan ulaşabilirsiniz.

2019-nCoV (Corona) Hastalığı Nedir? Türkiye'de Corona Virüs Hastalığı Belirtileri ve Tanısı
Covid 19 Enfeksiyonu Hakkında Bilmeniz Gereken Herşey
COVİD-19 Belirtileri Nelerdir? COVİD-19 Nasıl Bulaşır? Kimler Enfeksiyon İçin Risklidir? 

Bu yazımızda ise özellikle sıkça merak edilen COVID-19 (SARS-CoV2 ) enfeksiyonu tanısında kullanılan testler, bu testlerin ülkemizde nerede yapıldığı ve ne kadar sürede sonuçlandığı gibi konular hakkında merak ettiğiniz bilgileri bulabilirsiniz.

COVID-19 (SARS-CoV2 ) Enfeksiyonu Tanısında Kullanılan Testler Nelerdir? 

COVID-19 (SARS-CoV2 ) Enfeksiyonu tanısında kullanılan test ve tahlillerin başlıcaları aşağıda belirtilmiştir:

1. Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) testi,
2. Nükleik Asit Testleri
3. Antikor Testleri
4. Göğüs BT (Bilgisayarlı Tomografi) Taraması: Şubat 2020'de yayınlanan bir çalışma, göğüs BT taramalarının PCR testlerinden daha iyi performans gösterdiğini iddia etmektedir.

   COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu PCR Testi:

2020 Ocak ayında Almanya’da geliştirilen bir testtir. Real Time PCR (RT-PCR) kullanılarak üretilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’nün dağıttığı 250 000 testin temelini de oluşturmuştur.
28 Ocak 2020 de ise Güney Koreli bir laboratuvar kiti üreticisi PowerChek Coronavirus adlı PCR testini üretmiştir.
COVID-19 (SARS-CoV2) enfeksiyonunun ilk olarak ortaya çıktığı Çin’de de PCR tabanlı SARS-CoV-2 laboratuvar testleri geliştirilmiştir.
PCR test sonuçlarının  raporlandırılma süreci  testin özelliğine göre değişmeke olup sonuçlar genellikle birkaç saat ila 2 gün içinde elde edilebilir.
Corona salgını başladıktan sonra Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve dünyadaki bazı merkezler korona virüsü tanısına dair bazı spesifik testleri tasarladılar. Bunlar DSÖ literatüründe de bulunuyordu.
Türk bilim adamları da, ilgili merkezler ile iletişim kurarak tanıda kullanılacak testler için gereken prime probların siparişini vedi.  İlgili kaynakları izleyerek Covid-19’a yönelik gerçek zamanlı PCR testini uygulamaya soktular.
COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu RT-PCR Testi tanıda kullanılan en güvenilir ve duyarlı testtir.

COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu PCR Testi Nerede Yapılmaktadır?

Ülkemizde ise COVID-19 (SARS-CoV2 Enfeksiyonu) PCR Testi’ni yapmaya, T.C.Sağlık Bakanlığı tarafından ilk olarak yetkilendirilmiş laboratuvar Ankara’da bulunmaktadır. Laboratuvarın adı, Ankara Ulusal Viroloji Laboratuvarı'dır. Ankara Halk Sağlığı Laboratuvarı olarak da bilinmektedir. İlk olarak bu laboratuvarda yerli üretim test kiti geliştirilerek rutin uygulamaya koyuldu.
Şu anda bu laboratuvarda şüpheli vakalar için gönderilen numunelerin testleri yapılmaktadır.
Bu laboratuvara ilave  olarak 13.03.2020 tarihi itibariyle Sağlık Bakanlığının İstanbul, Erzurum ve Adana'da bulunan ve yine Bakanlığımızın kontrolünde olan Halk Sağlığı Laboratuvarlarında da COVID-19 (SARS-CoV2 Enfeksiyonu) PCR Testi yapılmasına yetki verdiği bilgisine ulaştık.
Yukarıda belirtilen laboratuvarlar dışında özel laboratuvar, hastane ve merkezler ise halen COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu PCR Testi yapmaya Sağlık Bakanlı tarafından yetkilendirilmemiştir. Yetkilendirlmemiş merkezler de test yaptırılması önerilmemektedir.

COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu PCR Testi Ne Kadar Sürede (Ne zaman) Sonuçlanır? 

PCR test için viroloji laboratuvarına örnek geldikten sonra örneğin bir hazırlanma süreci vardır. Bu süre yaklaşık 30 dakika içinde tamamlanmaktadır. PCR dediğimiz moleküler testin kendisi de yaklaşık 90 dakika sürmektedir.Sonuç olarak ortalama 2 saatlik bir sürede ülkemizde yapılan testler sonuçlanmaktadır.

COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu PCR Testi İçin Numune Nasıl Alınmalıdır? 

COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu PCR Testi İçin, hastalardan  solunum yollarından numune alınmalıdır. Solunum Örnekleri alt ve üst solunum yolu olmak üzere 2 ana başlıkta incelenir: 

1. Alt solunum yolundan alınan örnekler:

Bronkoalveoler lavaj, trakeal aspirat örnekleri:  Steril, sızdırmaz, vidalı kapaklı balgam toplama kabına veya steril kuru bir kaba 2 ile 3 mL arası numune alınabilir.Laboratuvara gönderilir.
Balgam: Öncelikle hastanın ağzı su ile çalkalanıp durulanmalıdır.Daha sonra gelen  balgam steril, sızdırmaz balgam toplama kabına boşaltıkır. 

2. Üst solunum yolundan alınan örnekler:

Nazofaringeal sürüntü ve/veya  orofaringeal sürüntü: Örnek alındıktan sonra, 2-3 ml viral taşıma ortamı içeren steril tüpler ve swablare yerleştirilir.

Nazofaringeal yıkama / aspirat veya nazal aspirat: Steril, sızdırmaz, vidalı kapaklı balgam toplama kabına veya steril kuru bir kaba 2 ile 3 ml arası örnek alınır.

COVID-19 (SARS-CoV2 ) (Corona) (Korona) Enfeksiyonu PCR Testi Nasıl Yapılmaktadır?

Ülkemizdeki şüpheli vakalar ve hastalardan, steril pamuklu eküvyonlar ise alınan solunum yolu örnekleri (nazofaringeal sürüntü örnekleri veya balgam örneği gibi) veya çeşitli yöntemlerle elde edilen solunum örnekleri  taşıyıcı ortamlar ile testin yapılacağı laboratuvara gönderilmektedir.
Laboratuvara ulaşan örnekler ise Real Time PCR yöntemi ile çalışılmaktadır.Laboratuvara gelen numunelerden gerçekleştirilen PCR testleri maksimum 2 saat içinde sonuçlanmaktadır.

COVID-19 (SARS-CoV2) Enfeksiyonu Antikor Testleri: 

Antikor testleri damardan alınan kan örneğinden alınan numune ile çalışılmaktadır. İlk antikor testi 17 Şubat 2020'de Wuhan Viroloji Enstitüsü'nde bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu testler henüz geliştirme aşamasında olup PCR testleri kadar güvenilir değildir. Dünyanın bir çok ülkesinde antikor testlerinin geliştirlmesine yönelik çalışmalar olmaktadır.Önümüzdeki süreçte bu konuda çok hızlı gelişmeler olacağı düşünülmektedir.

Günümüzde piyasada nasıl hızlı ve dakikalar içinde sonuç veren İnfluenza testleri varsa ileriki dönemlerde  Corona hzlı testleri de geliştirilebilir.
Ancak COVID-19 tanısı olduğundan şüphelenilen kişiler için kuşkusuz  en spesifik test RT - PCR testidir. 

COVID-19 (SARS-CoV2) Enfeksiyonu Nükleik Asit Testleri

SARS-CoV-2 virüs suşu da dahil olmak üzere 900'den fazla solunum yolu patojenini nükleik asit analiz testleri bulunmaktadır.Numunenin alınmasından testin sonuçlanmasına kadar 36 saat süre geçmektedir. PCR testinden daha pahalı olması bir dezavantajdır. 

COVID-19 (SARS-CoV2) Enfeksiyonu Tanısında Göğüs BT (Bilgisayarlı Tomografi) Taraması

COVID-19 (SARS-CoV2) Enfeksiyonunun ölümcül bir sonucu olan zatürree (pnömoni) tanısı için bir görüntüleme aracı olan göğüs BT taraması, hızlı ve nispeten kolay bir tanı yöntemidir.
Bilimsel bir araştırma, COVID-19 (SARS-CoV2) Enfeksiyonu tanısında bilgisayarlı tomografi aracılığı ile göğüs taramasının Real Time PCR testlerine göre çok daha duyarlı olduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışmaya göre COVID-19 (SARS-CoV2) enfeksiyonu için BT duyarlılığı % 98 iken PCR testi duyarlılığı ise % 71 dir.
Bilgisayar tomografisinde  bilateral (iki taraflı) akciğer tutulumu (düzensiz ve yaygın özellikli), yoğun bakım ünitesindeki hastalarda konsolidasyon paterni ve yoğun bakım ünitesinde olmayan hastalarda  ise ağırlıklı olarak zemin-cam paterni görüntüsü belirgin olarak görülmektedir.
Ancak bu bulgular spesifik değildir ve diğer pnömoni tiplerinde de bulunur. Henüz hiçbir çalışma COVID-19'u  diğer viral pnömoniden ayırt etmek için Bilgisayarlı Tomografi (BT)  taramalarının doğruluğunu ve ayırt edici değerini doğrulamamıştır. Bu nedenle, Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD)  bulunan CDC, (Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) ( ABD'nin Sağlık ve İnsan Hizmetleri Dairesi'nin, kamu sağlığı ve kamu güvenliğinin sağlanması konusunda çalışan bir birimidir.) COVID-19 yönünden ilk tarama için BT 'yi önermemektedir.
Önceden de belirttiğimiz üzere COVID-19 olduğundan şüphelenilen kişiler en spesifik test olan RT - PCR ile test edilmelidir.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.