Karaciğer Fonksiyon Testleri Nelerdir? Nasıl Yorumlanır?
Karaciğer fonksiyon testleri nelerdir, neden ihtiyaç duyulur, testten önce, test sırasında, ve sonrasına neler yapmanız gerekir gibi karaciğer fonksiyon testlerine dair soruların cevaplarını makalemizde bulabilirsiniz.
Karaciğer Fonksiyon Testleri Nedir?
Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğer hastalığını veya hasarını teşhis etmek ve takip etmek için kullanılan kan testleridir. Testler kanınızdaki bazı enzimlerin ve proteinlerin seviyelerini ölçer.
Bu testlerin bazıları, karaciğerin, protein üretme ve bir kan atığı ürünü olan bilirubin temizleme işlevlerini ne kadar iyi gerçekleştirdiğini ölçer. Diğer karaciğer fonksiyon testleri, karaciğer hücrelerinin hasar veya hastalığa yanıt olarak salındığı enzimleri ölçer.
Anormal karaciğer fonksiyon testi sonuçları her zaman karaciğer hastalığına işaret etmez. Doktorunuz sonuçlarınızı ve ne anlama geldiğini açıklayacaktır.
Karaciğer Fonksiyon Testleri Hangi Durumlarda Yapılır?
Karaciğer fonksiyon testleri aşağıdakiler için kullanılabilir:
- Hepatit gibi karaciğer enfeksiyonlarını taramak
- Viral veya alkolik hepatit gibi bir hastalığın ilerlemesini takip edip bir tedavinin ne kadar iyi çalıştığını belirlemek
- Bir hastalığın şiddetini, özellikle karaciğerin skarını (siroz) ölçmek
- İlaçların olası yan etkilerini takip etmek
Karaciğer Fonksiyon Testleri
Karaciğer fonksiyon testleri, kanınızdaki bazı enzimlerin ve proteinlerin seviyelerini kontrol eder. Normalden daha yüksek veya daha düşük seviyeler karaciğer problemlerine işaret edebilir. Bazı yaygın karaciğer fonksiyon testleri şunlardır:
Alanin transaminaz (ALT)
ALT, karaciğerde bulunan ve vücudunuzun proteini metabolize etmesine yardımcı olan bir enzimdir. Karaciğer hasar gördüğünde, ALT kan dolaşımına salınır ve seviyeler artar.
Aspartat transaminaz (AST)
AST, amino asit olan alanini metabolize etmeye yardımcı olan bir enzimdir. ALT gibi, AST normalde düşük seviyelerde kanda bulunur. AST düzeylerinde bir artış karaciğer hasarına veya hastalığına veya kas hasarına işaret edebilir.
Alkalen Fosfataz (ALP) Nedir?
ALP karaciğer, safra kanalları ve kemikte bulunan bir enzimdir. Normalden yüksek ALP seviyeleri, karaciğerde hasar veya tıkalı bir safra kanalı veya bazı kemik hastalıkları gibi hastalıklara işaret eder.
Albümin ve Total protein Nedir?
Albümin karaciğerde üretilen birkaç proteinden biridir. Vücudunuz enfeksiyonlarla savaşmak ve diğer işlevleri yerine getirmek için bu proteinlere ihtiyaç duyar. Albümin ve total proteinin normalden daha düşük seviyelerde karaciğer hasarına veya hastalığına işaret edebilir.
Bilirubin Nedir?
Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanması sırasında üretilen bir maddedir. Bilirubin karaciğerden geçer ve dışkıyla atılır. Yüksek bilirubin seviyeleri (sarılık) karaciğer hasarına veya hastalığına veya belirli anemi türlerine işaret eder.
Gamma glutamil transferaz (GGT) Nedir?
GGT kanda bulunan bir enzimdir. Normalden daha yüksek seviyeler karaciğer veya safra kanalı hasarına işaret eder.
L-laktat dehidrojenaz (LD) Nedir?
LD karaciğerde bulunan bir enzimdir. Yüksek seviyeler karaciğer hasarına işaret edebilir, ancak diğer birçok rahatsızlıkta yükselebilir.
Protrombin zamanı (PT) Nedir?
PT, kanınızın pıhtılaşmasında geçen zamandır. Artan PT, karaciğer hasarına işaret edebilir, ancak varfarin gibi bazı kan seyreltici ilaçlar alıyorsanız da yükselebilir.
Karaciğer Fonksiyon Testi Riskleri Var mıdır?
Karaciğer fonksiyon testleri için kan örneği genellikle kolunuzdaki bir damardan alınır. Kan testleri ile ilişkili en temel risk, kan alınırken kolunuzda ağrı veya morar olur. Çoğu insan kan alınmasına ciddi tepki göstermez.
Karaciğer Fonksiyon Testine Nasıl Hazırlanılır?
Bazı gıdalar ve ilaçlar karaciğer fonksiyon testlerinizin sonuçlarını etkileyebilir. Doktorunuz muhtemelen yemek yememenizi ve kanınız alınmadan önce bazı ilaçlar almanızı isteyecektir.
Karaciğer Fonksiyon Testinden Ne Beklemelisiniz?
Karaciğer fonksiyon testleri için kan örneği genellikle kolunuzun iç kısmındaki bir damara yerleştirilen küçük bir iğne ile alınır. Kanınızı biriktirmek için iğne küçük bir tüpe bağlanır. İğne kolunuza sokulduğunda küçük bir ağrı hissedebilir ve iğne çıkarıldıktan sonra bölgede kısa süreli rahatsızlık hissedebilirsiniz.
Karaciğer Fonksiyon Testinden Sonra
Kanınız analiz için bir laboratuvara gönderilecektir. Laboratuvar analizi olduğunuz yerde yapılırsa, test sonuçlarınızı birkaç saat içinde alabilirsiniz. Doktorunuz kanınızı başka bir laboratuvara gönderirse, sonuçları birkaç gün içinde alabilirsiniz.
Karaciğer Fonksiyon Testi Normal Değerleri:
Tipik karaciğer fonksiyon testleri için normal kan testi sonuçları şunlardır:
- ALT. Litre başına 7 ila 55 birim (U / L)
- AST. 8 ila 48 U / L
- ALP. 45 ila 115 U / L
- Albümin. Desilitre başına 3.5 ila 5.0 gram (g / dL)
- Total protein. 6.3 ila 7.9 g / dL
- Bilirubin. Desilitre başına 0.1 ila 1.2 miligram (mg / dL)
- GGT. 9 ila 48 U / L
- LD. 122 ila 222 U / L
- PT. 9.5 ila 13.8 saniye
Bu sonuçlar yetişkin erkekler için normaldir. Normal sonuçlar laboratuvardan laboratuvara değişir ve kadınlar ve çocuklar için biraz farklı olabilir.
Doktorunuz bu sonuçları durumunuzu teşhis etmeye veya ihtiyacınız olabilecek tedaviyi belirlemeye yardımcı olmak için kullanacaktır. Zaten karaciğer hastalığınız varsa, karaciğer fonksiyon testleri hastalığınızın nasıl ilerlediğini ve tedaviye yanıt verdiğinizi belirlemeye yardımcı olabilir.
Kaynak: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/liver-function-tests/about/pac-20394595
Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.
Yorumlar
Yorum |
---|
Lütfen sadece konu ile ilgili yorumunuzu yazınız. Cevaplanmasını istediğiniz sorularınızı uzmanlarımıza burayı tıklayarak sorabilirsiniz.