Karbonmonoksit Zehirlenmesi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Karbonmonoksit Gazı Nedir?

Karbonmonoksit gazı günlük hayatta bir çok alanda karşımıza çıkabilir.Kış aylarında ısınma amaçlı olarak kullanılan sobalarda kullanılan kömür, odun, gaz gibi içeriğinde karbon bulunan yakıtların yanması ve/veya  tam olarak yanmaması durumunda oluşan dumanda karbonmonoksit gazı bulunmaktadır.
Benzer şekilde, doğal gaz veya tüp gaz kullanan kombiler, şohbenlerden de yanma sonucu bu gaz çıkabilmektedir.Karbonmonoksit gazı zehirli bir gaz olup canlılarda solunumu sonrası ölüme sebep olabilmektedir.

Karbonmonoksit Gazı Zehirlenmesi Nedir?

Karbonmonoksit gazı renksiz ve kokusuzdur.Bu nedenle solunduğunda fark edilmesi mümkün değildir.İnsan vücudunu tahriş etme veya ağızda bir tat bırakma gibi bir özelliği de olmadığından sessizce ve farkına varılmadan zehirlenmeye bağlı ölümlere yol açabilmektedir.
Bu sinsi özelliği sebebiyle ‘’sessiz katil ‘’ olarak da bilinmektedir.
Kapalı garajlar, maden ocakları gibi havalandırması az olan yerlerde de karbon içeren yakıtların yanması neticesinde zehirlenmelere neden olabilmektedir.
Kapalı garajlarda, çalışan araçlardan çıkan  egsoz dumanı kişilerde karbonmonoksit zehirlenmesine yol açabilmektedir.
Benzer şekilde boyacılıkta kullanılan metilen kolrid maddesiyle temas edilmesi de karbonmonoksit zehirlenmesiyle sonuçlanabilmektedir. 

Karbonmonoksit Zehirlenmesi Nasıl Olur?  

Karbonmonoksit gazı, canlılar tarafından solunum yoluyla alınır.Akciğerlerden de kana geçer.Karbonmonoksit gazı kanda alyuvar olarak da bilinen eritrositler içinde yer alan hemoglobine bağlanır.Karbonmonoksitin hemoglobin bağlanma kapasitesi ise,oksijene gore çok daha yüksektir.
Hemoglobin normalde dokulara oksijen taşınmasında görevlidir.Ancak Karbonmonoksit le bağlanınca dokular oksijen alamaz.
Karbonmonoksitin hemoglobinle birleşmesi sonucu karboksihemoglobin (COHb) oluşur.Dokularda oksijen olmayaınca, kalp, beyin ve akciğer gibi hayati organlarımız çalışamaz.Bu durum da kaçınılmaz olarak ölümle sonuçlanır.

Karbonmonoksit Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir? 

Yazımızın başında da söylediğimiz gibi bir çok durumda belirtiler çıkana kadar zehirlenme de başlamaktadır.Çoğu zaman belirtiler tam olarak fark edilmeden zehirlenme gerçekleşmektedir.Muayenede zehirlenen kişilerin cildinde tipik olarak kiraz kırmızı renkte değişimler görülür. 

Genel olarak görülen belirtiler ise; 

Baş ağrısı, karın ağrısı,göğüs ağrısı
Halsizlik ve yorgunluk
Bulantı ve kusma
Burun tıkanıklığı, burun akıntısı
Baş dönmesi,
Taşikardi ( nabzın hızlı atması, çarpıntı)
Görmede bulanıklık
Dikkat bozukluğu
Nefes almada zorluk 

Aynı alanda bulunan ve ortak olarak zehirlenen kişilerde aynı anda benzer belirtiler görülmesi zehirlenme için kayda değer bir göstergedir.
Genellikle semptomların ağırlığı CO düzeyi ve maruz kalınan süre ile ilişkilidir ama bu her zaman geçerli olmayabilir.  

İleri derecede karbonmonoksit zehirlenmelerinde ise merkezi sinir sistemini de ilgilendiren belirtiler görülebilir.

Bunların başlıcaları ise

Sersemlik ve koordinasyon bozukluğu,
Hareketsizlik
Bilinç kaybı, bayılma
İdrar veya gaita kaçırma
Kasları bilinçli hareket ettirememe
Koma ve solunum durması

Bu  tablo farkına varılmaz ve tedavi olmaz ise, ölümle sonuçlanacaktır.  

Karbonmonoksit Zehirlenmesinde İlkyardım Nasıl Olmalıdır? 

*İlkyardım yapacak kişi de zehirlenme tehlikesine karşı tedbirli olmalıdır.  
Bulunan ortamın camları açılmalı, mümkün olmuyorsa kırılmalı ve temiz hava girişi sağlanmalıdır. 

*Zehirlenen kişi derhal bulunduğu ortamdan uzaklaştırılmalıdır. 

*Kişi temiz havaya çıkarıldığında veya ortamdan uzaklaştırıldığında en kısa sürede hava yolu açılmalı, solumum yok ise suni teneffüs yapılmalıdır.

*112 acil servis aranıp yardım istenmelidir.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.