“Hayır” Diyebilmek Stresi Azaltıyor

Günümüz koşulları, zamana karşı yarışan bireyi aşırı bir yükve baskı altında bırakıyor. Suçluluk duygusu, içsel çatışma veya “yapabilirim”yanılgısıyla hayır yerine evet demek ve daha fazla talep karşısında hayırdemeyi öğrenmek günümüzde kişinin kendi için yapabileceği en büyük iyiliklerdenbiri olarak ortaya çıkıyor. 
Pekibulunduğu ortamda farklı duygularla “hayır” yerine evet diyen kişiyi maruzkaldığı durumlar sonrasında neler bekliyor ve nasıl etkileniyor?
Hayır demeyi öğrenmenin ve uygulamanın maruz kalınanstres düzeyini düşürmeye ve kişinin hayatındaki önemli şeylere vakit ayırmasınayardımcı olacağını vurgulayan Neolife Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Bora Telaferli,“Birisine hayır demek kişiyi umursamaz, bencil ve diğer kişilere sırtını dönmüşolarak görünmesine neden olabiliyor.   Bazen bu durumların altında beğenilmemek,hoşlanılmamak, eleştirilmek, reddedilmek, dışlanmak ve bir arkadaşlığıkaybetmek korkusu yatabiliyor. İlginç bir şekilde hayır diyebilme becerisiöz-güven ile yakın bir ilişki içinde bulunuyor. Öz-güven ve öz-saygısı düşükolan kişiler sıklıkla başkalarına karşı çıkma konusunda sıkıntı duyuyor vebaşkalarının gereksinimlerini kendilerininkinin önüne koyma eğilimi içinde oluyor.Kişi başkaları için yaşayan birisine dönüştüğünü hissettiğinde, kendi öz-değeridiğer insanlar için yaptıklarına bağımlı hale gelebiliyor. Böylece zaman içindeçevrede kişinin her daim hazır olmasını ve taleplerinin karşılamasını bekleyenbir çember oluşuyor. Hayır diyememenin kişi üzerinde yorgunluk, baskı altındahissetme ve fevri hissetmesine neden olabiliyor.” diyor.

Hayır demek,  evetdemeye göre daha sağlıklı bir seçenek olarak ortaya çıkıyor.  Kişinin evet demeye devam etmesi taleplerinsayısının artmasına, stres düzeyini düşürememesine ve kişinin önem verdiğişeylere zaman ayıramamasına neden olabiliyor. Hayır demek belki en kolay yol olmasa da, kişinin stresini azaltmayı,sorumlukları daha iyi yerine getirmeyi, yeni ilgi alanları edinmeyi sağlıyor. Telaferli,aşırı yük ve fazla stres altında kalmanın ve bunlardan evet diyerek kurtulacağınıdüşünmenin, kişinin kendisini hasta ve tükenmiş hissetmesine neden olduğunuvurguluyor.

Ne zaman hayır demeli?

Hangi faaliyet için vakitve enerji harcamanın değer olduğunu kestirmek bazen güç olabiliyor.  Kişinin karşısına çıkan yükümlülükleri vefırsatları değerlendirmek için belli stratejilerden yararlanmasını tavsiye edenTelafeli, şu önerilerde bulunuyor:

En önemli olanıbulup, üzerine odaklanın. Yeni bir söz vermeden önce yükümlülük veönceliklerinizi gözden geçirin. Sizin için çok önemli olduğunu hissediyorsanız,gerçekleştirin; yoksa pas geçin.

Evet-stres oranınıtartın. Vereceğiniz yeni söz, size kısa vadeli, anlık bir yük mü getiriyor,yoksa sizi aylar sürecek ek bir stres altına mı sokuyor? İkincisi söz konusuise, evet demek yerine başka ne seçenekler olduğunu tekrar gözden geçirin.

Değerlendirmelerinizsırasında suçluluk duygusundan arının.

Değerlendirdiğinizkonunun üzerine yatın. Yanıt vermeden önce kendinize zaman tanıyın.

Nasıl hayır demeli?

Hayır derken kısa ve öz olmaya özen gösterilmesigerektiğini vurgulayan Telaferli; ““Hayır” uygun olmayan görevleriüstlenmemenizi sağlayacak olan basit, tek ve güçlü bir sözcüktür. Her zamandurum bu kadar basit olmayabilir. Ama unutulmamalı ki “hayır” sözcüğü kesindir,kullanmaktan korkulmaması gerekir. Onun yerine “emin değilim”, “yapabileceğimisanmıyorum”  gibi muğlak ifadeler ilerideevet diyebileceğiniz şeklinde yorumlanabilir. Hayır derken, reddetme nedeni ileilgili uzun açıklamalar yapmaktan ve kendinizi haklı göstermeye çabalamaktanuzak durun. Dürüst, saygılı ve kararlı duruş karşıdaki kişinin yanıtıkabullenmesi açısından oldukça önem taşıyor.” diyor. Daha önce sosyal hayattaevet demeye alışan bireyler için hayır demek o kadar kolay da olmayabiliyor.Ancak hayır demeyi öğrenmek yaşamı kolaylaştırıyor ve stresi azaltıyor. 

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.

---

---

---