Kan Testi Tiroidiniz ve Sağlığınız Hakkında Ne Söylüyor?

Yayın Tarihi : 2019/04/01 12:17 • Güncelleme Tarihi : 2022/12/04 15:47 •

Kan testleri, doktorun hormonal dengenizi ve sağlığınızı değerlendirmesinin en kolay ve en hızlı yoludur. Tiroid fonksiyon testleri en yaygın laboratuvar testlerinden biridir ve çoğu zaman, tiroid yetersiz olup olmadığını açıkça göstereceklerdir.Ancak, bazı durumlarda, test sonuçları kafa karıştırıcı olabilir. Aynı “normal” aralık, farklı yaş, cinsiyet ve fiziksel yapılara sahip insanların hepsi için nasıl geçerli olabilir? Daha fazla bilgiyi makalemizin geri kalanını okuyarak öğrenebilirsiniz.

Kan Testi Tiroidiniz ve Sağlığınız Hakkında Ne Söylüyor?

Kolesterol nedir?

Sağlık ve hastalığın anlaşılmasına ve sınıflandırılmasına yardımcı olmak için uzun zaman önce insanlar tarafından normal aralıklar oluşturulmuştur. Bu noktada bazı kesintilerin yapılması ve hastalıkların en ağır (değer: ölümcül) formlarında çalışılması çok büyük bir yardımdı. Bugün farklı, yaşamın her alanında kişiselleşmeye gidiyoruz ve sağlık yaşamımızın önemli bir parçasıdır. Gri bölgeye adım atmalıyız.

Normal değer herkes için aynı mı?

Tabiki de, değildir.

Sizin için normal olan şey, yanınızdaki kişi için normal olmayabilir. Ayrıca, bugün sizin için normal olan şey, gelecekte sizin için normal olmayacaktır. Kilonuz, stres seviyeniz veya beslenme alışkanlığınız değişebilir, hamile kalabilir, şehir değiştirebilir ve daha birçok şey olabilir. Buna ek olarak, genleriniz hayatınızdaki herhangi bir an için normal değerlerinizi belirleyecektir.

Normal aralığın dışında bir kan değerine sahip olmak ne demektir?

Tıbbi olarak kabul edilen ortalamalar ülkeden ülkeye değişir. Bunu çok iyi biliyorum, çünkü dört farklı ülkede yaşadım ve kökenlerim oradan geldiği için güneydoğu Avrupa’ya ait olsaydım ya da İsveç’teki kuzey maruziyeti de “normal” değerlerimi değiştirdiyseydi diye kafa yormak zorundak kalacaktım. Taşınıyorsanız bunu aklınızda tutun.

İçimdeki bilim adamı çığlık atıyor: bir seferde bir noktada bir ölçüm size çok fazla şey söylemeyecektir. Kan değerlerinizin doğru olduğundan emin olmak için bir veya iki kez daha test etmelisiniz. Bu şekilde siz ve doktorunuz sağlığınız hakkında iyi bir fikir edinebilirsiniz.

TSH testi, hipotiroidizmin teşhisine yönelik ilk adımdır. Bununla birlikte, çok yanıltıcı olabilir, yaşlanmayla birlikte arttığı gösterilir ve bir hastalığın acil tedavi gerektiren bir işareti değildir.

Aynı şey bebekler için geçerlidir, doğduğunda ve büyürken yüksek TSH değerlerine sahiptirler, bu da ergenliğe ulaştıklarında düşer.

Ortalama aralıkta bir değeriniz varsa güvende misiniz?

Genel olarak, evet, ama her zaman değil.

Değerin “normal” aralığın bir ucundan diğerine değişip değişmediğini gözlemlemelisiniz. Stres, mevsimsel değişiklikler, diğer hastalıklar, yaşam tarzındaki değişiklikler, mevcut ilaçlarınızdaki değişimlerden dolayı normal olabileceğinden bile değişebilir. Hashimoto'nun ilk evresindeki bazı hastalar, bazı laboratuvarların normal 2.5–4.5 mİU/L olarak kabul ettiği TSH seviyelerine sahiptir. En iyi tavsiye mi? Kendini tanı ve vücudunu bil.

Test sonuçlarına ne müdahale edebilir?

  1. Gün içinde değişebilir

TSH, gün boyunca tiroid tarafından eşit oranda üretilmez. Sirkadiyen bir ritmi izler ve çoğunlukla uykumuz sırasında üretilir.

Halen yetişkinler için normal bir referans serum TSH aralığı 0.4-4.5 mİU / l'dir.

Bazı ülkelerde üst sınır tartışmalıdır ve 2.5 mİU/L'e düşürülmüştür.

  1. Kullanılan testin türü

Farklı hassasiyetlere sahip TSH laboratuvar testlerinin çeşitli versiyonları vardır.

  1. Çok az yemek ya da aşırı yemek

Eğer az beslenirseniz FT3'de ve toplam T3'de azalma yaşayabilirsiniz. Aşırı yemede ise ters bir etkiye neden olacaktır ve FT3 ve T3 artacaktır.

  1. Stres

Stres tiroid sağlığında büyük bir faktördür ve T3 azalır.

  1. Bazı ilaçlar

İlaçlar FT3 ve FT4'ü artırabilir, ancak gerçekten iyi bir şekilde değil. Bu ilaçlar T3 ve T4'ün aktivitesini bloke eder, bu nedenle kanda T3 ve T4'ün daha fazla bulunmasının önemi yoktur. Rollerini yerine getiremezler.

  1. Egzersiz

Temel olarak, sadece bir maratona katıldıysanız veya herhangi bir uzun, aşırı veya yüksek yoğunlukta egzersiz yaptıysanız, test edilmeden önce birkaç gün bekleyin. Ve genel olarak tiroid rahatsızlığınız varsa kendinizi aşırı egzersiz yapmaktan alıkoyun.

  1. Bazen laboratuvarlar da hata yapar

Sık sık değil, ama insanlar laboratuvarda çalışıyor ve biz insanlar hata yapabiliriz. Bazen test için kullanılan kimyasallar eski veya bozulmuş olabilir. Neyse ki, genellikle laboratuvardaki insanlar bunun çok hızlı olduğunu ve aynı kan numunesiyle ve taze hazırlanmış kimyasallarla tekrar test edebileceklerini anlarlar.

Tiroid antikorları bize ne anlatıyor?

Otoimmün tiroid hastalığı ile ilgili üç antikor, ne tür bir otoimmün hastalığa sahip olduğunu ve ne kadar şiddetli veya ileri olabileceğini söyleyebilir.

Anti-tiroglobülin (TgAb), anti-tiroperoksidaz (TPOAb) ve anti-TSH reseptörü (TRAb)

Hashimoto'lu 10 hastanın 8'inde ve Grave hastalığı tanısı konan 10 kişiden 4'ünde yüksek TgAb seviyeleri mevcuttur.

Hashimoto'lu 10 hastanın 9'unda ve Grave hastalığı olan hastaların 10'unda yüksek TPOAb seviyeleri bulunur.

TgAb veya TPOAb'nin yüksek seviyeleri, otoimmün tiroid hastalığı bulunmayan 10 kişiden 1'inde ve sağlıklı görülen 10 kişiden 2'sinde bulunabilir.

Yüksek TRAb düzeyleri, Grave hastalığı olan 10 hastanın 9'unda ve Hashimoto'lu 10 hastanın 2'sinde daha az bulunur.

Aynı şekilde, otoimmün hastalıkları olan küçük bir grup insanda antikor saptanmadığı görülüyor.

Erken gebelikte TPOAb testi, bir kişinin doğum sonrası tiroidit gelişme riski altında olup olmadığını öngörebilir. Doğum sonrası tiroidit doğumdan sonra 10 kişiden 1'inde görülür. TPOAb'li gebelerin yaklaşık 10'da 5inde doğum sonrası tiroidit gelişir.

TgAb veya TPOAb 10 sağlıklı insandan 1'inde, kadınlarda erkeklerden daha fazla ve yaşlılarda daha fazla bulundu.

TSH değerleri yaşla nasıl değişir?

Yenidoğanlar ve küçük çocuklar

TSH ve T4 seviyeleri, yeni doğan bebeklerde yüksektir, çünkü bebek büyüdükçe seviyeler düşmeye başlar. T3 yaşamın ilk yılı boyunca artar, ancak daha sonra düşmeye başlar.

Ergenler

TSH ve T4 azalır ve yaklaşık 18 yaşında beklenen yetişkin seviyelerine ulaşacaktır.

Yetişkinler

10.000'den fazla teşhis edilmemiş insan üzerinde yapılan çeşitli çalışmalar, sağlıklı bir nüfus için TSH değerinin 1.5 mIU/L'ye yakın olduğunu ve kadınlarda erkeklerden daha yüksek olduğunu göstermektedir.

30 yaşın altındaki 10 yetişkinde 1, 2.5 mİU/litreden daha yüksek TSH vardır.

Hamilelik

TSH seviyeleri gebelik sırasında hızla artar. Birinci trimestrede ortalama 1.20 mİU/L'den ikinci trimestrede 2.12 mİU/L'ye ve üçüncü trimestrede 3.30 mİU/L'ye yükselir. T3 aralığı ikinci trimestrede 1.7–4.3 nmol/L ve üçüncü trimestrede 0.4–3.9 nmol/L'dir. T4 aralığı ikinci trimestrede 92.2–252.8 nmol/L ve üçüncü trimestrede 108.2–219.0 nmol/L'dir.

70+

80 yaşın üzerindeki 10 kişiden 4'ü 2,5 mİU/litreden daha yüksek TSH ve 10'da 1'i 4.5 mİU/litreden daha yüksek TSH değerine sahiptir.

Bazı araştırmalar, 70 yaşın üzerindeki kişilerde üst normal TSH referans aralığının 6.0 mIU/L'ye genişletilmesi gerektiğini göstermektedir. İskoçya'da 15.000'den fazla kişi üzerinde yapılan bir araştırma, TSH değerlerinin farklı yaş aralıkları için tekrar göz önünde bulundurulması gerektiğini ve özellikle 70 yaşından büyük kişilerde normal aralıkların dışında düşünülmemesi gerektiğini doğrulamıştır.

TSH 2.5'in üzerinde olduğu zaman bir hastalığın göstergesi mi?

Evet, bazen.

3.0 mIU/L'nin üzerinde TSH değerleri olan 10 kişiden 1'i Hashimoto'nun değerine sahiptir.

TSH kendisi, hastalığın bir göstergesi olarak yeterli değildir. Tiroid ile ilgili herhangi bir belirtiniz varsa, doktorunuzla konuşun ve tiroid kanının tamamen yapılmasını sağlayın. Bu, tiroidinizin sağlığını anlamaya yönelik en iyi ilk adımdır.

Hafif hipotiroidi, subklinik hipotiroidi ve hipotiroidi, farkları nedir?

Subklinik, hafif hipotiroidi ve (açık) hipotiroidi arasında büyük bir fark vardır. Sunulacak tedavi seçeneklerini belirleyecektir.

Çoğu durumda doktorlar, hasta açıkça hipotiroidi olana kadar tiroid tedavisini ilaçla devam ettirecektir. Hipotiroidizm yoğunlaştıkça çoğu durumda belirtiler daha güçlü hale gelecektir.

Bununla birlikte, hafif hipotiroidizm bile önemlidir, TSH seviyelerinin arttığını görürseniz ve giderek artan belirtileri  hissederseniz. Sizin için en iyi tedavi yaklaşımının ne olduğunu ve iyi hissettiğiniz kişisel “normal” ne olduğunu belirlemek için doktorunuzla konuşun.

Kaynak: https://medium.com/boosted/what-does-the-blood-test-actually-tell-about-your-thyroid-and-your-health-ca8c79c9e87b

 

Kolesterol nedir?

Sağlık ve hastalığın anlaşılmasına ve sınıflandırılmasına yardımcı olmak için uzun zaman önce insanlar tarafından normal aralıklar oluşturulmuştur. Bu noktada bazı kesintilerin yapılması ve hastalıkların en ağır (değer: ölümcül) formlarında çalışılması çok büyük bir yardımdı. Bugün farklı, yaşamın her alanında kişiselleşmeye gidiyoruz ve sağlık yaşamımızın önemli bir parçasıdır. Gri bölgeye adım atmalıyız.

Normal değer herkes için aynı mı?

Tabiki de, değildir.

Sizin için normal olan şey, yanınızdaki kişi için normal olmayabilir. Ayrıca, bugün sizin için normal olan şey, gelecekte sizin için normal olmayacaktır. Kilonuz, stres seviyeniz veya beslenme alışkanlığınız değişebilir, hamile kalabilir, şehir değiştirebilir ve daha birçok şey olabilir. Buna ek olarak, genleriniz hayatınızdaki herhangi bir an için normal değerlerinizi belirleyecektir.

Normal aralığın dışında bir kan değerine sahip olmak ne demektir?

Tıbbi olarak kabul edilen ortalamalar ülkeden ülkeye değişir. Bunu çok iyi biliyorum, çünkü dört farklı ülkede yaşadım ve kökenlerim oradan geldiği için güneydoğu Avrupa’ya ait olsaydım ya da İsveç’teki kuzey maruziyeti de “normal” değerlerimi değiştirdiyseydi diye kafa yormak zorundak kalacaktım. Taşınıyorsanız bunu aklınızda tutun.

İçimdeki bilim adamı çığlık atıyor: bir seferde bir noktada bir ölçüm size çok fazla şey söylemeyecektir. Kan değerlerinizin doğru olduğundan emin olmak için bir veya iki kez daha test etmelisiniz. Bu şekilde siz ve doktorunuz sağlığınız hakkında iyi bir fikir edinebilirsiniz.

TSH testi, hipotiroidizmin teşhisine yönelik ilk adımdır. Bununla birlikte, çok yanıltıcı olabilir, yaşlanmayla birlikte arttığı gösterilir ve bir hastalığın acil tedavi gerektiren bir işareti değildir.

Aynı şey bebekler için geçerlidir, doğduğunda ve büyürken yüksek TSH değerlerine sahiptirler, bu da ergenliğe ulaştıklarında düşer.

Ortalama aralıkta bir değeriniz varsa güvende misiniz?

Genel olarak, evet, ama her zaman değil.

Değerin “normal” aralığın bir ucundan diğerine değişip değişmediğini gözlemlemelisiniz. Stres, mevsimsel değişiklikler, diğer hastalıklar, yaşam tarzındaki değişiklikler, mevcut ilaçlarınızdaki değişimlerden dolayı normal olabileceğinden bile değişebilir. Hashimoto'nun ilk evresindeki bazı hastalar, bazı laboratuvarların normal 2.5–4.5 mİU/L olarak kabul ettiği TSH seviyelerine sahiptir. En iyi tavsiye mi? Kendini tanı ve vücudunu bil.

Test sonuçlarına ne müdahale edebilir?

  1. Gün içinde değişebilir

TSH, gün boyunca tiroid tarafından eşit oranda üretilmez. Sirkadiyen bir ritmi izler ve çoğunlukla uykumuz sırasında üretilir.

Halen yetişkinler için normal bir referans serum TSH aralığı 0.4-4.5 mİU / l'dir.

Bazı ülkelerde üst sınır tartışmalıdır ve 2.5 mİU/L'e düşürülmüştür.

  1. Kullanılan testin türü

Farklı hassasiyetlere sahip TSH laboratuvar testlerinin çeşitli versiyonları vardır.

  1. Çok az yemek ya da aşırı yemek

Eğer az beslenirseniz FT3'de ve toplam T3'de azalma yaşayabilirsiniz. Aşırı yemede ise ters bir etkiye neden olacaktır ve FT3 ve T3 artacaktır.

  1. Stres

Stres tiroid sağlığında büyük bir faktördür ve T3 azalır.

  1. Bazı ilaçlar

İlaçlar FT3 ve FT4'ü artırabilir, ancak gerçekten iyi bir şekilde değil. Bu ilaçlar T3 ve T4'ün aktivitesini bloke eder, bu nedenle kanda T3 ve T4'ün daha fazla bulunmasının önemi yoktur. Rollerini yerine getiremezler.

  1. Egzersiz

Temel olarak, sadece bir maratona katıldıysanız veya herhangi bir uzun, aşırı veya yüksek yoğunlukta egzersiz yaptıysanız, test edilmeden önce birkaç gün bekleyin. Ve genel olarak tiroid rahatsızlığınız varsa kendinizi aşırı egzersiz yapmaktan alıkoyun.

  1. Bazen laboratuvarlar da hata yapar

Sık sık değil, ama insanlar laboratuvarda çalışıyor ve biz insanlar hata yapabiliriz. Bazen test için kullanılan kimyasallar eski veya bozulmuş olabilir. Neyse ki, genellikle laboratuvardaki insanlar bunun çok hızlı olduğunu ve aynı kan numunesiyle ve taze hazırlanmış kimyasallarla tekrar test edebileceklerini anlarlar.

Tiroid antikorları bize ne anlatıyor?

Otoimmün tiroid hastalığı ile ilgili üç antikor, ne tür bir otoimmün hastalığa sahip olduğunu ve ne kadar şiddetli veya ileri olabileceğini söyleyebilir.

Anti-tiroglobülin (TgAb), anti-tiroperoksidaz (TPOAb) ve anti-TSH reseptörü (TRAb)

Hashimoto'lu 10 hastanın 8'inde ve Grave hastalığı tanısı konan 10 kişiden 4'ünde yüksek TgAb seviyeleri mevcuttur.

Hashimoto'lu 10 hastanın 9'unda ve Grave hastalığı olan hastaların 10'unda yüksek TPOAb seviyeleri bulunur.

TgAb veya TPOAb'nin yüksek seviyeleri, otoimmün tiroid hastalığı bulunmayan 10 kişiden 1'inde ve sağlıklı görülen 10 kişiden 2'sinde bulunabilir.

Yüksek TRAb düzeyleri, Grave hastalığı olan 10 hastanın 9'unda ve Hashimoto'lu 10 hastanın 2'sinde daha az bulunur.

Aynı şekilde, otoimmün hastalıkları olan küçük bir grup insanda antikor saptanmadığı görülüyor.

Erken gebelikte TPOAb testi, bir kişinin doğum sonrası tiroidit gelişme riski altında olup olmadığını öngörebilir. Doğum sonrası tiroidit doğumdan sonra 10 kişiden 1'inde görülür. TPOAb'li gebelerin yaklaşık 10'da 5inde doğum sonrası tiroidit gelişir.

TgAb veya TPOAb 10 sağlıklı insandan 1'inde, kadınlarda erkeklerden daha fazla ve yaşlılarda daha fazla bulundu.

TSH değerleri yaşla nasıl değişir?

Yenidoğanlar ve küçük çocuklar

TSH ve T4 seviyeleri, yeni doğan bebeklerde yüksektir, çünkü bebek büyüdükçe seviyeler düşmeye başlar. T3 yaşamın ilk yılı boyunca artar, ancak daha sonra düşmeye başlar.

Ergenler

TSH ve T4 azalır ve yaklaşık 18 yaşında beklenen yetişkin seviyelerine ulaşacaktır.

Yetişkinler

10.000'den fazla teşhis edilmemiş insan üzerinde yapılan çeşitli çalışmalar, sağlıklı bir nüfus için TSH değerinin 1.5 mIU/L'ye yakın olduğunu ve kadınlarda erkeklerden daha yüksek olduğunu göstermektedir.

30 yaşın altındaki 10 yetişkinde 1, 2.5 mİU/litreden daha yüksek TSH vardır.

Hamilelik

TSH seviyeleri gebelik sırasında hızla artar. Birinci trimestrede ortalama 1.20 mİU/L'den ikinci trimestrede 2.12 mİU/L'ye ve üçüncü trimestrede 3.30 mİU/L'ye yükselir. T3 aralığı ikinci trimestrede 1.7–4.3 nmol/L ve üçüncü trimestrede 0.4–3.9 nmol/L'dir. T4 aralığı ikinci trimestrede 92.2–252.8 nmol/L ve üçüncü trimestrede 108.2–219.0 nmol/L'dir.

70+

80 yaşın üzerindeki 10 kişiden 4'ü 2,5 mİU/litreden daha yüksek TSH ve 10'da 1'i 4.5 mİU/litreden daha yüksek TSH değerine sahiptir.

Bazı araştırmalar, 70 yaşın üzerindeki kişilerde üst normal TSH referans aralığının 6.0 mIU/L'ye genişletilmesi gerektiğini göstermektedir. İskoçya'da 15.000'den fazla kişi üzerinde yapılan bir araştırma, TSH değerlerinin farklı yaş aralıkları için tekrar göz önünde bulundurulması gerektiğini ve özellikle 70 yaşından büyük kişilerde normal aralıkların dışında düşünülmemesi gerektiğini doğrulamıştır.

TSH 2.5'in üzerinde olduğu zaman bir hastalığın göstergesi mi?

Evet, bazen.

3.0 mIU/L'nin üzerinde TSH değerleri olan 10 kişiden 1'i Hashimoto'nun değerine sahiptir.

TSH kendisi, hastalığın bir göstergesi olarak yeterli değildir. Tiroid ile ilgili herhangi bir belirtiniz varsa, doktorunuzla konuşun ve tiroid kanının tamamen yapılmasını sağlayın. Bu, tiroidinizin sağlığını anlamaya yönelik en iyi ilk adımdır.

Hafif hipotiroidi, subklinik hipotiroidi ve hipotiroidi, farkları nedir?

Subklinik, hafif hipotiroidi ve (açık) hipotiroidi arasında büyük bir fark vardır. Sunulacak tedavi seçeneklerini belirleyecektir.

Çoğu durumda doktorlar, hasta açıkça hipotiroidi olana kadar tiroid tedavisini ilaçla devam ettirecektir. Hipotiroidizm yoğunlaştıkça çoğu durumda belirtiler daha güçlü hale gelecektir.

Bununla birlikte, hafif hipotiroidizm bile önemlidir, TSH seviyelerinin arttığını görürseniz ve giderek artan belirtileri  hissederseniz. Sizin için en iyi tedavi yaklaşımının ne olduğunu ve iyi hissettiğiniz kişisel “normal” ne olduğunu belirlemek için doktorunuzla konuşun.

 

 

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.




Bu Makale Uz.Dr. Cem Argun Tarafından Gözden Geçirilmiştir.

Yorumlar

Yorum
?