Lenfosit Nedir? Lenfosit Düşüklüğü ve Yüksekliği ile Normal Değerleri Nedir?

Lenfosit Nedir?

Lenfositler, vücudun ana bağışıklık hücrelerinden biri olan beyaz kan hücreleridir. Kemik iliğinde üretillip kan ve lenf dokusunda bulunurlar.
Bağışıklık sistemi, lenfositleri içeren bağışıklık hücreleri olarak bilinen karmaşık bir hücre ağıdır. Bu hücreler, vücudu bakteri, virüs ve işleyişini tehdit edebilecek kanser hücreleri gibi yabancı maddelere karşı savunmak için birlikte çalışırlar.Bu yazıda, farklı lenfosit türlerini, kandaki normal seviyelerin ne olduğunu ve seviyelerin çok düşük veya çok yüksek olması durumunda ne olduğunu ele alacağız.

Lenfosit Türleri

B lenfositleri ve T lenfositleri olarak bilinen iki lenfosit türü vardır. Bunlar genellikle B hücreleri ve T hücreleri olarak adlandırılır. 
Her iki tür de kemik iliğinde üretilmektedir. Oradan, bazı hücreler T hücreleri haline geldikleri timusa yolculuk ederler. Diğerleri B hücreleri olarak kemik iliğinde kalırlar.
B hücrelerinin görevi, antijen olarak bilinen yabancı maddelerle savaşmak için bağışıklık sistemi tarafından üretilen proteinleri oluşturmaktır.
Her B hücresi belirli bir antikor üretmek için vardır. Her antikor, bir anahtarın bir kilitle eşleştiği gibi bir antijenle eşleşir ve bu olduğunda, antijen imha için işaretlenir.
T hücrelerinin görevi ise, vücudun kanser hücrelerini öldürmesine ve yabancı maddelere karşı bağışıklık tepkisini kontrol etmesine yardımcı olmaktır. Bunu, virüsler tarafından devralınan veya kanserli hale gelen hücreleri yok ederek yaparlar.
Doğal bir katil veya NK hücresi olarak bilinen üçüncü bir lenfosit türü, B ve T hücreleri ile aynı yerden gelir. NK hücreleri birkaç yabancı maddeye hızlı bir şekilde cevap verir ve kanser hücrelerini ve virüs bulaşmış hücreleri öldürmede uzmanlaşmıştır.

 Roller ve fonksiyonlar

Vücutta ve bağışıklık sisteminde belirli rollere sahip farklı B hücreleri ve T hücreleri vardır.

Lenfosit B Hücreleri Nedir?

Bellek B hücreleri

Bellek B hücreleri, yabancı bir madde bulduklarında hızlı bir antikor yanıtı vermek için vücutta dolaşır. Bu hücreler yıllarca vücutta kalırlar ve daha önce bulunan antijenleri hatırlayan ve bağışıklık sisteminin gelecekteki saldırılara daha hızlı tepki vermesine yardımcı olan hafıza hücreleri haline gelirler.

Düzenleyici B hücreleri

Düzenleyici B hücreleri veya Bregs, sağlıklı insanlarda tüm B hücrelerinin yaklaşık yüzde 0,5'ini oluşturur. Az sayıda olmasına rağmen, oynamak için hayati bir role sahipler.

Bregs vücutta koruyucu anti-inflamatuar etkilere sahiptir ve iltihaplanmaya neden olan lenfositleri durdurur. Ayrıca diğer birkaç bağışıklık hücresiyle etkileşime girerler ve düzenleyici T hücrelerinin veya Treglerin üretimini teşvik ederler.

Lenfosit T Hücreleri Nedir?

Katil T hücreleri

Katil veya sitotoksik T hücreleri, vücuttaki hücrelerin mikroplarla enfekte olup olmadıklarını veya kanserli olduklarını görmek için hücrelerin yüzeyini tarar. Eğer öyleyse, bu hücreleri öldürürler.

Yardımcı T hücreleri

Yardımcı T hücreleri yabancı maddelere karşı bağışıklık tepkisini vermek ve kontrol etmek için bağışıklık sistemindeki diğer hücrelere "yardım" eder.

T hücrelerinin farklı türleri vardır ve bazıları farklı mikroplara karşı diğerlerinden daha etkilidir.

Örneğin, bir Th1 hücresi, bakteri ve virüsler gibi diğer hücrelerde enfeksiyona neden olan mikroplara karşı daha etkilidir; bir Th2 hücresi, bazı bakteriler ve parazitler gibi hücrelerin dışındaki enfeksiyona neden olan mikroplara karşı daha etkilidir.

Düzenleyici T hücreleri 

Düzenleyici T hücreleri bağışıklık sistemindeki diğer hücreleri kontrol eder veya bastırır. Her ikisinin de yararlı ve zararlı etkileri vardır.

Mikroplara tolerans gösterirler, otoimmün hastalıkları önlerler ve inflamatuar hastalıkları sınırlarlar. Fakat ayrıca bağışıklık sisteminin işini belirli antijenlere ve tümörlere karşı yapmasını önleyebilirler.

Bellek T hücreleri

Bellek T hücreleri vücudu daha önce bulunan antijenlere karşı korur. Bir enfeksiyon bittikten sonra uzun süre yaşarlar ve bağışıklık sisteminin önceki enfeksiyonları hatırlamasına yardımcı olurlar.

Aynı mikrop vücuda ikinci kez girerse, bellek T hücreleri hatırlar ve çabucak çoğalır, vücudun daha hızlı savaşmasına yardımcı olur.

Doğal katil T hücreleri

Doğal katil T hücreleri, hem T hücrelerinin hem de doğal katil hücrelerin özelliklerini paylaşan karışık bir T hücresidir. Diğer bağışıklık hücrelerini etkileyebilir ve bağışıklık tepkisini tetikleyen vücuttaki maddelere karşı bağışıklık tepkilerini kontrol edebilirler.

Lenfosit Normal Değerleri Nedir?

Lenfosit seviyeleri, bir kişinin ırkına, cinsiyetine, konumuna ve yaşam tarzı alışkanlıklarına göre değişebilir.
Yetişkinlerde normal lenfosit aralığı 1 mikrolitre (µL) kanda 1,000 ila 4,800 lenfosit arasındadır. Çocuklarda normal aralık 1 µL kanda 3.000 ile 9.500 lenfosit arasındadır.
Alışılmadık derecede yüksek veya düşük lenfosit sayıları bir hastalık belirtisi olabilir.

Lenfosit Yüksekliği Nedir?

Normal aralığın üzerindeki  ve yüksek bulunan lenfosit sayıları, vücudun enfeksiyona veya inflamatuar duruma normal tepkisi nedeniyle zararsız ve geçici bir durum olabilir.
Ancak yüksek düzeyde lenfosit de lenfositoz belirtisi olabilir, bu da daha ciddi bir durumdur.
Lenfositoz sıklıkla kronik enfeksiyonlar, bazı kan kanserleri ve inflamatuar bağırsak hastalığı gibi otoimmün hastalıklarla ilişkilidir.

Yetişkinlerde, lenfositoz genellikle 1 µL kanda 3,000 lenfositten daha yüksek bir lenfosit sayısına karşılık gelir. Çocuklarda, lenfosit sayısı 1 µL kanda yaklaşık 9000 lenfosit olacaktır, ancak bu değer yaşla birlikte değişebilir.

Lenfosit Düşüklüğü Nedir?

Normal değerlerin altında lenfosit sayıları olduğunda buna lenfosit düşüklüğü denir.Lenfosit düşüklüğü soğuk hava, bir enfeksiyondan nedeniyşe  ortaya çıkabilir. Ayrıca yoğun fiziksel egzersiz, şiddetli stres veya yetersiz beslenmeden de kaynaklanabilir.

Düşük bir seviye, lenfositopeni veya lenfopeni olarak bilinen durumun bir işareti olabilir.

Lenfositopeni kalıtsal olabilir veya aşağıdakiler dahil olmak üzere bazı hastalıkların yanında edinilebilir:

• Ataksi-telanjiektazi gibi nadir kalıtsal hastalıklar
• Multipl skleroz gibi sinir hastalıkları
• Otoimmün hastalıklar ( SLE, otoimmün hepatit, romatoid arttit gibi)
• AIDS veya diğer bulaşıcı hastalıklar

Lenfositopeni ayrıca ilaçların veya diğer bazı tıbbi tedavilerin yan etkisi olabilir.

Lenfositopeni'ye işaret eden lenfosit sayıları yetişkinler ve çocuklar için değişir. Genellikle yetişkinler için 1 µL kanda 1.000 lenfositin altında ve çocuklar için 1 µL kanda 3.000 lenfositin altındadırlar.

B ve T Lenfosit Hücre Testi Nedir?

Bir kişinin kanında ne kadar lenfosit bulunduğunu gösteren bir kan testi B ve T hücre filmi olarak adlandırılır. Bu testte, vücuttaki ana beyaz kan hücrelerinin seviyeleri ölçülür.

Lenfosit sayımı, tam bir kan sayımı (CBC) adı verilen daha büyük bir tam kan testinin bir parçasıdır.  CBC, bir hastalığın veya enfeksiyonun mevcut olduğundan şüpheleniyorsa doktorlar tarafından talep edilebilir.

Bazı durumlarda kan yerine kemik iliği örneği de kullanılabilir.

B ve T Lenfosit Hücre Testi Sonuçları Ne Anlama Geliyor?

B ve T hücre filmi, kandaki T ve B hücrelerinin miktarının bir tahminini verecektir.

Sonuçlar, normal bir hücre sayısını veya anormal bir hücre sayısını gösterebilir, ikincisi bir hastalığın olası varlığına işaret eder. Bu durumda, doktor muhtemelen bir tanıyı doğrulamak için diğer testleri de isteyecektir.

Normal aralığın üzerindeki T hücresi sayıları aşağıdaki koşullardan herhangi birini gösterebilir:

• frengi gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar
• enfeksiyöz mononükleoz gibi viral enfeksiyon
• toksoplazmoz gibi bir parazitin neden olduğu enfeksiyon
• tüberküloz, akciğerleri ve diğer organları etkileyen bir hastalık
• beyaz kan hücrelerinin kanseri
• kemik iliğinde başlayan kan kanseri

B hücre sayımları normal aralığın  üzerindeyse aşağıdaki durumlara işaret edebilir:

• kronik lenfositik lösemi
• multipl miyelom
• DiGeorge sendromu olarak bilinen bir genetik hastalık
• Waldenstrom makroglobulinemi adı verilen bir kanser türü

Normal aralığın altındaki T hücresi sayımları aşağıdaki durumlara işaret edebilir:

• doğuştan gelen bir hastalık
• AIDS veya HTLV-1'e ilerleme kaydedebilen HIV gibi edinilmiş bir T hücre eksikliği hastalığı
• bir kanser türü

B hücre sayımları normal aralığın altındaysa aşağıdaki durumlara işaret edebilir:

• akut lenfoblastik lösemi
• HIV veya bağışıklık sistemini zayıflatan başka bir hastalık

Lenfosit Düşüklüğü ve Yüksekliğinin Yorumlanması

Alışılmadık derecede yüksek veya düşük lenfosit sayımları, kendi başına herhangi bir belirti, semptom veya ciddi soruna neden olabilir. Vücudun bir enfeksiyona, inflamatuar duruma veya diğer olağandışı duruma normal tepkisi olabilirler ve bir süre sonra normal seviyelere döneceklerdir.
Lenfosit sayımları zamanla yüksek veya düşük kalırsa, sağlık durumunun bir işareti olabilir ve lenfositopeni veya lenfositoz olarak teşhis edilebilir. Bu koşullar hafif ila şiddetli arasında değişebilir ve süreleri onlara neyin neden olduğuna bağlıdır.
Anormal lenfosit seviyeleri için tedavi, hem nedene hem de şiddetine ve hafif formlara bağlı olacaktır.

Lenfosit Değerlerinde Anormallik Durumunda Hangi Doktora Gidilmelidir?

Bu tür durumlarda dahiliye doktoruna veya tercihen hematoloji doktoruna baş vurulmalıdır.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.