Günümüzde’’ kalite’’ ve’’kalite kontrol’’ gibi terimler özellikle tahlil yapan laboratuvarlar için sıklıkla gündeme gelmektedir.Laboratuvar tahlillerinin insan sağlığı ve hayatı için son derece öneme sahip olduğu tartışmasız bir gerçektir.Herhangi bir laboratuarda çalışılan tahlillerde binde bir oranda bile tahlil hatasının olması kaba bir hesapla günde birkaç hastanın evine hatalı laboratuvar sonuçlarıyla dönmesine yol açacaktır.

Ülkemizde son yıllarda güvenilir ve titiz çalışan birçok laboratuvar, iç (internal) ve dış (eksternal) kalite kontrol testlerini sıklıkla uygulamaya başlamıştır.

İç kalite kontrol testleri, cihazların günlük çalışmasına başlamadan önce cihaz kullanıcıları tarafından yapılmaktadır.İç kalite kontrol testleri, olması gereken değerler arasında çıktığı durumlarda cihaz ve testlerin günlük kontrolü yapılmış olup testler güvenle çalışılmaktadır.İç kontrol testleri düzenli olarak kullanıldığında doğal olarak birim test maliyetlerini de arttırmaktadır.Ancak konu insan sağlığı olduğundan hiçbir laboratuvar ve hastane işletmesi bu harcamaları yapmaktan kaçınmamalıdır.

Dış kalite kontrol testleri ise son birkaç yıl içinde popüler olmuştur.Yurt dışında bulunan, bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda,yetkili kuruluş tarafından yürütülmektedir.Bu kuruluşlar anlaşmalı olan ve programlarına dahil laboratuvarlara sonuçları kendileri tarafından bilinen ama Türkiye’deki laboratuvarlar tarafından bilinmeyen dış kontrol serumları(çalışma numuneleri) göndermekte ve bunların çalışılmasını istemektedir
Dış kalite kontrol programını uygulayan laboratuvarlar ise ,kendilerine verilen süre içerisinde bu serumları çalışmakta ve sonuçlarını internet ortamında yurt dışına göndermektedir.Çıkan sonuçların doğruluğuna göre,laboratuvarların tahlillerinin doğruluğu kontrol edilmekte,test ve cihaz performansları ölçülmektedir.Dış kalite kontrol programı uygulayan laboratuarlarda da ister istemez test maliyetlerini artmaktadır.

Sağlık Bakanlığı, son birkaç yıl içinde,kendisine bağlı devlet hastaneleri laboratuarlarında iç ve dış kalite kontrol testlerinin yapılmasını bir takım yönetmeliklerle zorunlu tutmuştur.Son derece yerinde olan bu uygulama sonrası bir çok devlet hastanesi laboratuvarı ,tahlillerde kalite kontrol çalışmaları yönünde ciddi adımlar atmıştır.
Üniversite hastaneleri laboratuarlarının hemen hepsi de bu konuda devlet hastaneleri laboratuarlarıyla paralellik göstermektedir .
Özel Sağlık Sektöründeki duruma gelince,devlete hizmet satan Özel Hastanelerin laboratuvarları da ,laboratuvar akreditasyonu gereğince ve kısmen Sağlık Bakanlığının da zorlamasıyla laboratuarlarda kalite kontrol programlarını uygulamaya başlamışlardır.Özel laboratuarlarda ise henüz tahlillerde kalite kontrol programlarını uygulamaya yöneltici zorlayıcı düzenlemeler yoktur.Ancak kurumsal ve ciddi çalışan özel laboratuvarlar da iç ve dış kalite kontrol programlarını uygulamaya başlamışlardır. Bu konuda hastalara da ister istemez bir denetim ve sorgulama sorumluluğu düşmektedir.

Tahlillerini yaptırdıkları laboratuvarlara herhangi bir dış kalite kontrol programına üye olup olmadıklarını veya tahlilleri çalışırken günlük olarak iç kalite testlerini yapıp yapmadıklarını sormak bile belki Sağlık Bakanlığının yaptığı denetimlerden çok daha anlamlı olacaktır.Her zaman sağlıklı tahlil sonuçlarınız olması dileğiyle hoşçakalın…