Astım Nedir?

Havayı solunduğunda, havanın akciğere iletilmesini bronş adı verilen yapılar sağlamaktadır. Bazı uyaranlar sonucunda bronşlar aşırı derecede kasılır ve daralmaya başlar. Hava yollarının daralmasıyla nefes almak güçleşir, nefes vermekte çok zorlanılır. Bu şekilde nöbetler halinde ortaya çıkan, geri dönüşümlü bronş kasılmasına astım denir. Astımda sadece bu bronşların daralması değil, bronşun etrafındaki zarın şişmesi sonucu da hava yolları daralmaktadır. Ayrıca mukus denilen balgam gibi yapışkan maddeler çok fazla salgılandığında hava yolunda tıkanmaya neden olurlar. Bu sorunlar da astımın ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Astım hastaları bazı maddelere karşı daha duyarlıdırlar. Bu maddeler hırıltılı nefes alma, öksürme gibi problemlere neden olmaktadır. Ataklar arasında hasta gayet rahattır.

Çevresel faktörler ve aileden gelen kalıtsal faktörler astım oluşumunda rol oynamaktadırlar. Bu faktörler hastalığın ya da astım nöbetinin oluşmasına neden olur. Ailede astım hastası olanlar bu hastalığa daha yatkındır. Hem annesinde hem babasında astım hastalığı olanlarda risk daha da artmaktadır. Astımın nedeninin büyük kısmını allerjik faktörler oluşturmaktadır. Bazı kişiler bazı maddelere karşı daha duyarlıdır. Çiçek ve ev tozları, kedi tüyü, evde yaşayan bazı böcekler gibi… Bu böcekler nemli yerlerde yaşarlar ve astıma neden olan önemli bir faktördür. Nem de astımı tetikleyen faktörler arasında önemli rol oynar. Mevsim değişiklikleri özellikle soğuk hava astım atağının başlamasına yol açmaktadır. Özellikle sigaradan ve dumanından uzak durmak gerekir. Bunların dışında egzersiz yapmak zaten zor olan solunumu daha da güçleştirerek astımı başlatabilir. Bazı hastalar egzersizden önce astım ilacı alarak astım atağının başlamasını önleyebilir.

Astımda bronşlar daraldığından en önemli bulgu nefes almada güçlük çekmedir. Hasta hem nefes alırken hem de verirken zorlanmaktadır. Nefes verirken hava dışarı zorlanarak çıkar ve hırıltılı bir soluk alıp verme görülmektedir. Hastada hışırtı tarzında ses oluşur. Astımda sık karşılaşılan bir durumdur fakat başka solunum yolu rahatsızlıklarında da bu hırıltı duyulabilir. Sadece astıma özgü bir belirti değildir. En çok görülen belirtilerden biri de öksürüktür. Özellikle gece ya da sabaha karşı ortaya çıkmaktadır. Kuru ve inatçı bir öksürüktür ve hastayı uykudan uyandırır. Sebebi balgam ya da bronşun etrafındaki kasların kasılmasına bağlıdır. Hasta doktora balgamı çıkardıktan sonra rahatladığını söyler. Astım hastaları sık nefes alıp verir. Çünkü aldığı nefesin yetmediğini düşünür ve zorlanır. Astım çok ağırlaştığında hastada morarma görülmektedir. Ayrıca göğüs bölgesindeki deri özellikle kaburgaların arasındaki içe çöker ve kaburgalar belirginleşir. Mutlaka doktora görünmek gerekir. Astımın belirtileri özellikle sabah doğru görülür.

Hastalığın tanısını koymak zor değildir. Bunun için uzman bir doktora başvurmak yeterlidir. Hastanın şikayetlerinin yanında hastalığın kesin tanısı için bazı testler ve tetkikler yapılır. Zor ve acı verici bir yöntem yoktur. Solunum testi yapılır. Akciğerlerin ne kadar hava alıp verebildiğine bakılır. Akciğer filmi çekilir. Eğer alerjiye bağlı bir astım olduğu düşünülüyorsa bunun için kan testleri ve deri testleri yapılır. Ayırt edilemediği durumlarda gerekirse balgam ve ter testi, akciğerin görüntülenmesi yapılabilir.

Astımı olanlar sigara dumanından, rutubetli yerlerden, soğuk havadan korunmalıdır. Alerjiye neden olan faktörler tespit edilmeli ve bunlardan uzak durulması gerekir. Astım müzmin bir hastalıktır ve psikolojik problemlere yol açabilir. Akciğerlerin görevleri yapılan tedavi sonucunda normale dönebilir. Şikayetlerin nadir görülmesi hastalığın iyileştiği anlamına gelmez. Astım büyüdükçe geçebilir fakat daha da kötü olabilir. İlaçların düzenli bir şekilde alınması gereklidir. Hamamböcekleri de astıma neden olur. Bunun için evde gereken tedbirlerin alınması gerekir. Astımlı kişilerin yatak odasında halı bulundurmamalıdır. Bu böcekler halıda barınırlar