Gebe kalmaya çalışıyorsanız, doğum öncesi önemli vitaminlerden biri olarak folat -ya da sentetik versiyonu olan folik asitten bahsedildiğini duymuşsunuzdur. Ancak ne zaman kullanmaya başlamalısınız?
Gebe kalındığında doktorlar anne adaylarına çoğunlukla folik asit kullanmasını önerir.Bu yazımızda bu konuda merak ettiğiniz bilgileri bulacaksınız.
Gebe kalmaya çalışıyorsanız, doğum öncesi önemli vitaminlerden biri olarak folat -ya da sentetik versiyonu olan folik asitten bahsedildiğini duymuşsunuzdur. Ancak ne zaman kullanmaya başlamalısınız?
Folik asiti ne zaman ve ne kadar kullanacağınızı bilmek, ciddi doğumsal sıkıntılarla karılaşmanızı önler. Ancak, folat ve folik asitle ilgili bazı tartışmalar da mevcuttur. Sizinle en iyi bilgileri paylaşabilmek adına, bu endişelere de değineceğiz.
Temel noktalar:
Folik asit, vitamin takviyelerinde bulunan sentetik bir B vitaminidir. Gıdalarda (örneğin yeşil yapraklı sebzeler, fasulyeler, bazı meyveler gibi) doğal olarak bulunduğunda folat adını alır. Folat DNA kopyalanması ve sentezlenmesinde, sinir ve bağışıklık fonksiyonlarını destekleyerek yeni hücre oluşumunda hayati öneme sahiptir.
Folik asit veya folat kullanımı bebeğinizin omurilik ve beyninde oluşacak hasarları önlemeye yardımcı olur. Her 1000 hamilelikten 1 – 2’si nöral tüp defektlerinden etkilenir ve prenatal görüntüleme ve teşhis sonrasında ya sonlandırılır ya da ölümcül veya çok ciddi engel teşkil eden yapısal bozukluklarla doğum gerçekleşir.
İdeal olarak, hamile kalmayı denemeye başlamadan önce kullanmaya başlamalısınız. Hastalık Kontrol Merkezi (CDC), hamile kalmak isteyen bir kadının, hamilelik gerçekleşmeden en az bir ay önce folat takviyesi alımına başlamasını önermektedir. Bunun nedeni folatın erken gelişim evresinde çok önemli bir rol oynamasıdır. Aslında, döllenmeden sonraki ilk 28 günde yeterli folat alımı çok faydalıdır — ki bu dönemde kadın henüz hamile olduğunun farkında olmayabilir.
Hamileliklerin yaklaşık %50’si planlanmadan gerçekleştiğinden, CDC (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) 15 – 45 yaş arası çocuk yapma kapasitesi olan tüm kadınların folat açısından zengin bir diyet uygulamasını ve folat içeren gıdalarla sağlıklı ve dengeli beslenirken her gün 400 mikrogram folik asit takviyesi almasını tavsiye etmektedir.
Hatta bazı kadınların daha fazla günlük takviye alması gerekebilir. Aşağıdaki durumlar sizin için geçerliyse doktorunuzla görüşün:
Folatın önemi konusunda herkes hem fikir olmakla beraber, folatın sentezlenmiş hali ile ilgili tartışmalar da mevcuttur. Bu tartışmalar genelde doğal olarak alınan folat ile sentetik folik asidin vucutta nasıl parçalandığı etrafında yoğunlaşmaktadır. Sizin genetik yapınız folik asidin vucudunuzda ne hızla parçalandığını belirler.
Bağırsaklarınızdaki hücreler doğal folatı kolaylıkla 5-methyltetrahydrofolate (5-MTHF) denen bir folata dönüştürür. 5-MTHF hücrelerin oluşumu ve işlevselliği için önemlidir. Folik asit de 5-MTHF’e dönüştürülebilir, ancak bu iki farklı karaciğer enzimi gerektiren iki basamaklı bir işlemdir. Maalesef, bu enzimler tükettiğiniz folik asit miktarı ile aşırı uyarılabilir ve dönüşüm hızını yavaşlatarak metabolize olmayan folik asit oluşumuna neden olur. Metabolize olmayan folik asit kanser, damar rahatsızlıkları, psikolojik bozukluklar ve folik asit alarak korunmaya çalıştığımız nöral tüp hastalıklarıyla dahi bağlantılandırılmaktadır.
Ancak, yakın zamanda yapılan bir çalışma folik asit alımıyla ilgili bir üst sınır koymaya gerek olmadığını ortaya koymuştur. Bu çalışma yüksek dozda folik asidin nörotoksik olduğu yönündeki önceki çalışmanın yanlış bir analize dayandığını iddia etmektedir. (Çalışma aşırı miktarda folik aside atfedilen nörolojik hasarın sebebinin aslında folik asit olmadığını bulmuştur).
Sonuç olarak konu üzerinde halen çelişkili görüşler mevcuttur. (Folat.folik asit tartışmaları ile ilgili genetic de dahil daha ayrıntılı bilgi için lütfen bu yazıyı okuyun, Folat mı Folik Asit mi? Sizin için hangisinin daha iyi olduğuna nasıl karar vermeli?)
Folat aşağıdaki gıdalarda bulunabilir:
ABD’de 1998 yılından beri tahıl ürünlerinin folat ile zenginleştirilmesi zorunludur.
Folat açısından zengin gıdaların tüketimi elbette faydalı olur ancak yeterli folatın sadece gıdalardan alımı çok zordur. Bunun bir nedeni vitamin bileşenlerinin çabuk bozunabilir olmasıdır, örneğin öğütme ya da pişirme sırasında %70 değer kaybedebilirler.
Folat ve folik asidin önemi göz önünde tutulduğunda, doktorlar günlük önerilen doz alımını sağlamak için takviye alınmasını önermektedirler. (Folik asitle ilgili daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa şu makaleyi okuyunuz en iyi doğum öncesi vitaminlerini seçmek.)
Yeterli folat alımı başlıca iki önemli doğumsal sorunu engeller: spinal bifida ve anensefali. Spinal bifida omurilikle ilgili bir sorundur. Döllenmeden sonraki ilk 28 günde omurilik etrafındaki kemikler uygun bir şekilde kapanmalıdır. Eğer yeterince kapanmazlarsa, spinal bağ ya da spinal sıvı genellikle sırtın alt kısmında, omurların arasında şişkinlik oluşturur ve bu da bazen ameliyatla sonuçlanan sağlık problemlerine neden olur.
Anensefali, bebeğin beyin ve kafatasının önemli bir kısmı eksik olarak doğduğu bir nöral tüp hasarıdır. Bebek doğumdan sonra bir kaç saat ya da bir kaç gün yaşasa bile vaka ölümle sonuçlanır.
Araştırmacılar folik asidin doğuştan kalp rahatsızlıkları, yarık damak, erken doğum gibi diğer bazı sorunların engellenmesi ile olan bağlantılarını araştırmaktadırlar.
CDC (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri ve Çin’deki Pekin Universitesi Sağlık Bilimleri Merkezinin 20 yıllık ortak araştırmaları sonucu, araştırmacılar gebelik öncesi ve esnasında günde 400 mikrogram folik asit verilen kadınlarda gebelikte nöral tüp hasarı oluşumunda önemli azalma olduğunu bulmuşlardır.
Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.
| Yorum |
|---|
