Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) Nedir? Normal Değerleri Nelerdir?

Yayın Tarihi : 2019/05/11 09:56 • Güncelleme Tarihi : 2020/04/19 15:20 • Yazar: Başak Pırıl Gökayaz
Bu makalemizden, BUN testinin ne olduğunu, neden ihtiyaç duyulduğunu, testin yapıldığını ve sonuçlarının ne anlama geldiğini kısacası bir diğer adıyla kan üre azotu testine dair tüm bilgileri bulabilirsiniz.
Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) Nedir? Normal Değerleri Nelerdir?

Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) Nedir? 

Doktorunuz rutin bir sağlık taramasının bir parçası olarak kan üre azotu testi isteyebilir. Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi)  doktoruuzun böbreklerinizin ne kadar iyi çalıştığını görmesine yardımcı olur.

Üre azotu, yedikten sonra vücudunuzun oluşturduğu normal bir atık üründür. Karaciğeriniz yemeğinizdeki proteinleri parçalıyor-ve bunu yaparken, BUN olarak da bilinen kan üre azotunu yaratıyor. Karaciğeriniz maddeyi kana bırakır ve sonunda böbreklerinizde birikir.

Böbrekleriniz sağlıklı olduğunda, BUN'ı çıkarırlar, genellikle kanda az miktarda kalır. Ancak çoğunlukla, böbrekleriniz idrar yoluyla vücudunuzdan yıkayarak ondan kurtulur.

Böbrekleriniz sağlıklı olmadığında, BUN'ı atmakta zorlanırlar ve daha fazlasını kanınızda bırakırlar.

Ayrıca bir BUN veya serum BUN testi olarak adlandırılan kan üre nitrojen testi, kanınızdaki atık ürünün ne kadar olduğunu ölçer. Seviyeleriniz normal sınırların dışındaysa, böbrekleriniz veya karaciğeriniz düzgün çalışmayabilir.

Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) biyokimya laboratuvarlarında çalışılan bir kan tahlilidir.

Neden BUN (Kan Üre Azotu )Testi Yaptırıyoruz?

Doktorunuz rutin muayenenin bir parçası olarak bir BUN testi isteyebilir. Aldığınız birkaç kan testinden biri olabilir.

Böbrek hastalığınız varsa, test, bir ilaç veya tedaviye başlamadan önce BUN seviyelerinizin ne olduğunu kontrol etmenin bir yoludur. Ayrıca, belirli koşullar için hastanede olduğunuzda bir BUN testi yapılması standarttır.

Doktorunuz böbrek sorunlardan şüphelenirse, sizden BUN testi isteyebilir.

Aşağıdaki belirtilere sahipseniz doktorunuzu durumdan haberdar etmelisiniz.Bu belirtiler böbreklerinizde bir sorun olabileceğini gösterir.

  • İdrar miktarınızdaki değişiklik
  • Köpüklü, kanlı, renksiz veya kahverengi idrar
  • Ağrılı idrar
  • Kol, bilek, bacak, ayak bileklerinde, gözlerin etrafında, yüz veya karın şişliği
  • Uyku sırasında huzursuz bacaklar
  • Eklem veya kemik ağrısı
  • Böbreklerin bulunduğu orta sırtta ağrı
  • Her zaman yorgunsun

Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) İçin Nasıl Hazırlanırım?

Kan testinden önce, doktorunuza hangi ilaçları aldığınızı söyleyin. Bunlardan herhangi biri test sonucunu değiştirirse, doktorunuz bir süre için onları almayı bırakmanızı isteyebilir.

Sadece bir BUN testi yaptıracaksanız, yiyebilir ve içebilirsiniz. Ancak başka kan testleri yaptıracaksanız, doktorunuz size testten önce oruç tutmayı içerebilecek talimatlar verebilir.

Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) Sırasında Ne Olur?

Bir laboratuvar teknisyeni, kolunuzdaki bir damardan veya elinizin arkasından kan örneği alacaktır. İğne cildinizi deldiğinde hafif bir acı hissedebilirsiniz.

Daha sonra biraz ağrıyor olabilir, ancak günlük aktivitelerinize geri dönebilirsiniz.

Doktorunuzun ofisi analiz edilecek bir laboratuvara kan örneği gönderecektir. Laboratuvarın ve doktorunuzun ofisinin ne kadar hızlı çalışabileceğine bağlı olarak, sonuçları birkaç gün içinde almalısınız.

Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) Normal Değerleri:

Test sonucu kanınızda ne kadar BUN olduğunu gösteren bir değer olacaktır.
BUN testi normal değeri, yetişkinlerde 7 mg/dL ile ila 20 mg/dL arasında olmalıdır.
Bu değer çocuklarda biraz daha düşük olabilir.(5 mg/dL ile 17 mg/dL arası)
Testin normal değerleri testin çalışıldığı laboratuvar, kullanılan test kiti, cihaz ve yönteme göre küçük de  olsa farklılıklar gösterebilir.

Test sonuçlarınız bu aralıkta değilse, doktorunuzla konuşun.

Birkaç etken BUN test sonuçlarınızı etkileyebilir, bu nedenle normal aralıktan daha düşük veya daha yüksek bir BUN seviyesine sahip olmak her zaman bir sorun olduğu anlamına gelmez.

Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) Sonucunuzu Etkileyen Durumlar:

  • Yüksek proteinli diyet (yüksek BUN seviyelerine neden olabilir)
  • Düşük proteinli diyet (düşük BUN seviyelerine neden olabilir)
  • Steroidler ve antibiyotikler (artan veya azalan BUN seviyeleri) dahil olmak üzere çeşitli ilaçlar
  • Hamilelik
  • Yaşlanma

Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) Yüksekliği Nedenleri:

Yüksek BUN değerleri böbreklerinizle ilgili çeşitli sorunları da gösterebilir. Neyin soruna neden olabileceğini ve sonraki adımların planı hakkında doktorunuzla konuşun.

Yüksek değerler aşağıdaki nedenlere bağlı olabilir.

  • Susuzluk
  • İdrar yolu tıkanıklığı (idrarı yapmak mümkün olmadığından tıkanma olur)
  • Konjestif kalp yetmezliği ( kalbin vücudunuza gerektiği gibi kan pompalamadığında)
  • Şok
  • Yanık yaralanmaları
  • Stres
  • Kalp krizi
  • Gastrointestinal kanama (mide, bağırsak veya yemek borusu gibi sindirim yollarında kanama)

Kan Üre Azotu Testi (BUN Testi) Düşüklüğü Nedenleri:

Düşük BUN seviyeleri nadirdir. Düşük BUN testi sonuçları var ise aşağıdaki duurmları şaret ediyor olabilir:

  • Yetersiz beslenme (beslenmenizde yeteri kadar besin yoksa veya vücudunuz yeterince besinleri almazsa)
  • Aşırı su toplanması ( vücudunuzda çok fazla sıvı varsa)

Ancak bir BUN testi bu sorunları teşhis etmenin bir yolu değildir, bu nedenle daha fazla test gerekebilir

Kreatinin Testi Nedir?

Doktorunuz ayrıca böbrek sağlığınızı kontrol eden başka bir kan testi olan bir kreatinin testi de isteyebilir. Bunun nedeni, BUN seviyesinin kendi başına her zaman çok fazla ortaya çıkmamasıdır.

BUN seviyeleriniz kreatinin seviyelerinizle karşılaştırıldığında, böbreklerinizle neler olup bittiğine dair daha dolgun bir resim verir. Bu BUN/kreatinin oranı olarak bilinir.

Kreatinin, böbrekleriniz tarafından da filtrelenen kaslarınızdan gelen atık bir üründür. BUN gibi, kreatinin yüksek düzeyde böbrekler tarafından atılmamış atık ürünün bir sürü olduğu anlamına gelebilir.

BUN'ın kreatinine ideal oranı 10'a 1 ve 20'ye 1 arasındadır.

Oranı bu aralığın üzerinde olan böbreklere yeterince kan akışı  olmayabilir anlamına gelebilir, ve konjestif kalp yetmezliği, dehidratasyon veya gastrointestinal kanama gibi durumlar olabilir.

Normal aralığın altındaki bir oran karaciğer hastalığı veya malnütrisyon anlamına gelebilir.

Kaynak: https://www.webmd.com/a-to-z-guides/blood-urea-nitrogen-test#1

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz. Soru sormak için buraya tıklayın.





Bu Makale Uz.Dr. Cem Argun Tarafından Gözden Geçirilmiştir.

Yorumlar

Yorum

Lütfen sadece konu ile ilgili yorumunuzu yazınız. Cevaplanmasını istediğiniz sorularınızı uzmanlarımıza burayı tıklayarak sorabilirsiniz.
?