Tam Kan Sayımı (CBC) Nedir?

Tam bir kan sayımı veya CBC, sağlığınızı etkileyebilecek bazı bozuklukları taramak için kolay ve çok yaygın bir testtir.

CBC, kan hücresi sayımlarınızda herhangi bir artış veya azalma olup olmadığını belirler. Normal değerler yaşınıza ve cinsiyetinize bağlı olarak değişir. Laboratuvar raporunuzda, size yaşınız ve cinsiyetiniz için normal değer aralıkları yer alacaktır.

CBC diğer adıyla da tam kan sayımı testi, anemi ve enfeksiyondan kansere kadar geniş bir yelpazede teşhis koymaya yardımcı olabilir.

Tam Kan Sayımında Ölçülen Üç Temel Kan Hücresi Türü Nedir?

Kan hücresi düzeylerindeki değişiklikleri ölçmek, doktorunuzun genel sağlığınızı değerlendirmesine ve bozuklukları tespit etmesine yardımcı olabilir. Test, üç temel kan hücresi tipini ölçer.

Alyuvar (Eritrosit)(RBC)

Kırmızı kan hücreleri vücudunuz boyunca oksijen taşır ve karbondioksiti çıkarır.  CBC, kırmızı kan hücrelerinizin iki bileşenini ölçer:

• hemoglobin: oksijen taşıyan protein
• hematokrit: kanınızdaki kırmızı kan hücrelerinin yüzdesi

Düşük hemoglobin ve hematokrit seviyeleri genellikle anemi belirtileridir, kanda demir eksikliği olduğunda ortaya çıkan bir durumdur.

Akyuvar (Lökosit)(WBC)

Beyaz kan hücreleri vücudunuzun enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olur.  CBC, vücudunuzdaki beyaz kan hücrelerinin sayısını ve türlerini ölçer. Beyaz kan hücrelerinin sayısında veya tiplerinde anormal artışlar veya azalmalar enfeksiyon, iltihaplanma veya kanser belirtisi olabilir.

Trombositler (PLT)

Trombositler kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur ve kanamayı kontrol eder. Kesik bir yerinizin kanaması durduğunda bilin ki trombosit işini yapıyor. Trombosit seviyelerindeki herhangi bir değişiklik sizi aşırı kanama riski altına sokabilir ve ciddi bir tıbbi durumun belirtisi olabilir.

Tam Kan Sayımı (CBC) Ne Zaman Yaptırılır?

Doktorunuz rutin muayenenin bir parçası olarak veya kanama veya morarma gibi açıklanamayan belirti ve semptomlarınız varsa  CBC isteyebilir.  CBC, doktorunuzun aşağıdakileri yapmasına yardımcı olabilir.

• Genel sağlığınızı değerlendirmek. Birçok doktor CBC ister, böylece sağlığınızın hakkında en temel bilgilere sahip olabilirler. CBC herhangi bir sağlık sorunu için doktor taramasına da yardımcı olur.
• Sağlık sorunu teşhis etmek için. Eğer halsizlik, yorgunluk, ateş, kızarıklık, şişlik, morarma veya kanama gibi açıklanamayan belirtiler varsa doktorunuz CBC isteyebilir.
• Sağlık sorununu izlemek için. Doktorunuz, kan hücresi sayısını etkileyen bir hastalık tanısı almışsanız, durumunuzu izlemesi için CBC'leri düzenli olarak yaptırmanızı isteyebilir.
• Tedavinizi izlemek için. Bazı tıbbi tedaviler kan hücresi sayımını etkileyebilir ve düzenli CBC yaptırmanızı gerektirebilir. Doktorunuz, tedavinizin ne kadar işe yaradığını CBC’nize dayanarak değerlendirebilir.

Tam Kan Sayımı (CBC) İçin Hazırlık Nasıl Olur?

Kısa kollu bir gömlek veya kolayca kolunuzu açabileceğniz bir gömlek giydiğinizden emin olun.

Genellikle, CBC tahlili için kan vermeden önce yiyip içebilirsiniz.Yani aç karınla hastaneye gitmeye geek yoktur.  Bununla birlikte, doktorunuz  gerek görür ise testten önce belirli bir süre boyunca aç olmanızı da isteyebilir. Kan örneği diğer testler için kullanılacaksa bu yaygındır. Doktorunuz size özel talimatlar verecektir.

Tam Kan Sayımı (CBC) Sırasında Ne Olur?

CBC sırasında, laboratuvar teknisyeni bir damardan, tipik olarak dirseğinizin içinden veya elinizin arkasından kan alacaktır. Test sadece birkaç dakika sürecektir. Teknisyen:

1. cildinizi antiseptik bir mendil ile temizler
2. damarın kanla şişmesine yardımcı olmak için üst kolunuzun etrafına elastik bir bant veya turnike yerleştirir
3. bir iğne yerleştirip bir veya birden fazla tüpte kan örneği toplar
4. elastik bandı kaldırır
5. olası bir kanamayı durdurmak için alana bir bandaj yerrleştirir
6. Numunenizi etiketleyip analiz için bir laboratuvara gönderir

Kan testi biraz rahatsız edici olabilir. İğne cildinizi deldiğinde, sızlama veya batma hissi olabilir. Bazı insanlar kan görünce bayılabilir veya bazı insanların başı dönebilir. Daha sonra, küçük morluklarınız olabilir, ancak birkaç gün içinde geçecektir.

Çoğu CBC sonuçları testten sonraki gün içinde birkaç saatte belli olur.

Bebeklerde:

Küçük bebeklerde, bir hemşire genellikle topuğu sterilize eder ve bölgeyi delmek için lanset adı verilen küçük bir iğne kullanır. Hemşire daha sonra topuğu hafifçe sıkacak ve test için bir şişede az miktarda kan toplayacaktır.

Tam Kan Sayımı (CBC) Sonuçları Ne Anlama Gelir?

Test sonuçları kan hücresi sayımlarına göre değişecektir. İşte yetişkinler için normal sonuçlar, ancak laboratuvardan laboratuvara değişiklik gösterebilir:
 

Tam Kan Sayımı Normal Değerleri:

CBC kesin bir tanı testi değildir. Çok yüksek veya çok düşük kan hücresi sayıları çeşitli hastalıkların işareti olabilir. Belirli bir durumu teşhis etmek için özel testlere ihtiyaç vardır. Anormal bir CBC'ye neden olabilecek ve ek testler gerektiren koşullar şunları içerir:

• demir veya diğer vitamin ve mineral eksiklikleri
• kanama bozuklukları
• kalp hastalığı
• otoimmün bozukluklar
• kemik iliği sorunları
• kanser
• enfeksiyon veya inflamasyon
• ilaca tepki

CBC anormal düzeyleri gösteriyorsa, doktorunuz sonuçları onaylamak için başka bir kan testi isteyebilir. Ayrıca durumunuzu değerlendirmek ve bir tanıyı doğrulamak için diğer testleri de yaptırmanızı isteyebilir.